Semarang, 1 Januari 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Met deze deel ik jullie mede dat ik nog goed gezond ben en met de feestdagen heb ik het best naar mijn zin gehad. Ze zitten er al weer op want het is vandaag Zaterdag 1 Januari.
De Kerstdagen waren ook mooi we hadden een kerstboom in het tehuis en ’s-avonds hebben we lekker gegeten en gedronken en gezongen het was tenminste half een toen we naar huis gingen nou, en als het niet gezellig is ga je wel eerder weg.
Zaterdag en Zondag was het Kerstmis en meteen 's-maandags zijn we naar Soerabaja gegaan naar het Kerstcongres van de I.M.V.M. nou over de treinreis valt niet veel te vertellen. Steeds maar natte sawah, dus daarover raak je gauw uitgekeken maar we hadden het in de trein erover waar we terecht zouden komen want het is een gek vooruitzicht, dat je bij mensen gaat logeren die je nooit gezien hebt, maar dat is reuze meegevallen want mijn kameraad en ik en nog een jongen van ons zijn bij een Sergeant-majoor van de Marine vliegdienst in de kost geweest. Langeraar heette hij ja daar aten wij tenminste want wij sliepen in het huis van de familie Lettink die waren met verlof en toen hebben ze maar zo hun hele huis ter beschikking gesteld van ons en 2 bedienden hadden ze ook nog achtergelaten we hadden een leven als een prins en mevrouw Langeraar was ook goed voor ons van het lekkerste eten kregen we, en zij waren pas 2 maanden in het land voor de derde keer dan maar ze hadden nog verscheidene Hollandse gerechten meegenomen zoals bosbessenjam en rookworst van Van Hunnik. En wij maar eten en lekker Hollands eten. Nou toen we weer thuiskwamen zeiden de jongens jij hebt er een dikke kop van gekregen maar in ieder geval het smaakte me goed.
Toen we 's-maandags aankwamen, we waren om 7 uur uit Semarang vertrokken en om 12 uur waren we in Soerabaja zijn we eerst naar het Marine Tehuis gegaan daar woont meneer Vechter de voorzitter van de I.M.V.M. nou daar eerst kennis gemaakt en bezichtigd dat is een mooi tehuis, daar zijn ook kamertjes bij om te overnachten. Dat tehuis staat op één rij met de mooiste hotels, het lag deze dagen dan ook boordevol, nou daar kregen we ons adres opgegeven en wij er heen. Nou die kennismaking viel reuze mee, een dikke dame is die mevrouw Langeraar. Kinderen hadden ze niet, wel een aangenomen kind maar die zit in Holland ja het mooiste is we zaten daar thee te drinken en toen zegt ze “je lijkt precies onze Jaap” nou zeg ik “ik heet toevallig ook Jaap” nou dat vond ze reuze, affijn we hebben daar meteen gegeten en toen gingen we naar onze slaapplaatsen en toen we ons hadden gewassen en verschoond en lagen te rusten kwam plotseling meneer Lettink thuis. Die was even uit Malang gekomen om kennis te maken verder was er die avond een ontmoetingsavond in het Marine Tehuis en overal moesten we met een taxi heen want Soerabaja is een grote stad en hij ligt meer in de lengte dus je krijgt een afstanden. We hebben die dagen wel voor 3 gulden aan taxi’s uitgegeven. De volgende morgen was de officiële opening van het Congres, dan om 1 uur gemeenschappelijke maaltijd in het Marine Tehuis. Daarna een rondrit door de stad en naar de haven en daar hebben we nog gevaren ook met een wachtschip van het loodswezen want wij hadden een loods bij ons die ook lid was van de I.M.V.M. want er kunnen ook gerust burgers in de vereniging komen maar die loods was geloof ik een ouwe marineklant maar voorlopig heeft hij ons fijn laten varen.
We zijn langs de marinehaven gevaren, de Sumatra lag er ook weet je dat is die nieuwe kruiser en de Soerabaja daar zijn we vlak bij geweest weet je dat is de oude Zeven Provincieën dat muiterschip dat geloof ik in ’33 er vandoor is geweest die heet nu Soerabaja en de Johan de Wit lag er ook, die was net uit Holland aangekomen en verder nog wat IPM Stomers en nog 2 Engelse boten. Verder was er ’s-Avonds een bijeenkomst in de Gereformeerde Kerk. De volgende dag was er directievergadering nou toen zijn we met ons tweeën de stad in geweest en om 1 uur was er weer een maaltijd in het Marine Tehuis en ‘s-middags zijn we naar de Heinekens Bierbrouwerijen geweest dat is de enige in Indië. Er werd vooruit gezegd er wordt niet geschonken met het oog op de geheelonthouders maar toen we aankwamen stond het bier al klaar ik heb ook een glaasje gedronken maar ik vond het veel te sterk. Diamant Pils die drink ik af en toe wel want die verkopen ze in het Tehuis en zoals vannacht ook met het oude en nieuwe toen namen ze allemaal een glaasje bier en dan doe je het vanzelf ook want zoals Port of boerenjongens dat kennen ze hier niet, wel in de deftige kringen maar zo bij gewone mensen heb ik er nog nooit van gehoord. En toen ’s-Avonds was er een uitvoering in de stadstuin van de Marine. Daar werd gespeeld “de verjongde professor” dat was een mooi stuk. We hebben gelachen. Nou de volgende morgen om half 7 vertrok onze trein weer en zo lag dat ook al weer achter ons maar het waren mooie dagen die je niet ligt zal vergeten.Ik heb Bart Bosch ook gesproken die zit in Salatiga bij de bergartillerie die was ook op het congres. Nou zijn we 2 maal samen op oefening geweest want zij horen ook bij het 4de regiment en samen nog de hele morgen in de trein gezeten en niks gezien en toen zijn we ’s-Avonds in het Marine Tehuis en daar krijgt hij mij in de gaten want ik had nog niets gezien. We zitten vlak bij elkaar want Salatiga ligt maar 25 km. van Semarang af.
Bij de kust- en luchtdoelartillerie daar is ook goede promotie te maken want ik heb al die jongens gezien die waren 14 dagen eerder in ’t land en de meeste lopen nu al als brigadier en nu 2 Januari gaan ze voor Sergeant naar school dan zijn ze 2½ jaar hier en dan zijn ze sergeant dat is mooi.
Verder hebben we ook een nieuwe beheerder gekregen nou als je die ziet dan lach je je eigen een apie die kerel is breder dat dan die lang is. Het is ongelukkig maar toch moet je lachen, hij is een kop kleiner als ik maar dik, 133 kilo weegt hij gisterenavond toen hadden we het er over ja zegt hij “ik ben breder als dat ik lang ben“ en toen liet hij het ons zien hij deed zijn riem af en hield het ene eind boven zijn hoofd en het andere eind sleepte over de grond, we hebben gelachen, en als hij op een gewone stoel gaat zitten dan verdwijnen zijn knieën onder zijn buik, “intrekbaar landingtoestel” noemden we dat maar als hij dan vertelt hoe hij in het hospitaal heeft liggen worstelen met de dood en die dikte er van overhield, ja dan krijg je medelij, wat voor een ziekte hij gehad heeft weet hij geloof ik zelf niet en het zijn al bejaarde mensen. Hij is 22 jaar in het leger geweest en is er nou al lang uit en zij is oorspronkelijk een Zweedse tenminste ze komt uit die streken en ik geloof dat zij vroeger wel betere dagen gekend heeft maar ja, daar weet ik niets van.
Verder weet ik niets meer alleen Alie je wordt bedankt voor de foto. Ik vond hem mooi en hebben jullie de foto van mij al gekregen.
Met Kerstmis heb ik een boek en een overhemd gekregen en 2 stukjes lux.
Ziezo nou schei ik uit ik heb geloof ik nog nooit zo’n lange brief geschreven en nou wens ik jullie allemaal nog een gelukkig 1938 toe.
En verder de hartelijke groeten van
Jaap
Semarang, 21 Januari 1938
Lieve Ouders, broers en zustersHallo! Hallo! Hier ben ik weer, maar een weekje te laat hé? Maar daar moeten jullie maar niet kwaad om worden want dat is niet mijn schuld, want we moesten verleden week plotseling naar Soemowono dat was verleden week Dinsdag de 11e Januari en gisteren de 20ste Januari zijn we teruggekomen, dat is ineens afgekomen dat we weg moesten ’s-Avonds om 9 uur werd er opgebeld vanuit het Korpsbureau “de compie klaarmaken om af te marcheren naar Soemowono”. Nou meteen een lawaai en geschreeuw en ik werd wakker, want ik lag al te pitten, en gauw de rugzak gepakt en daar gingen we met ons goede gedrag, de eerste dag hebben we maar tot Oengarang gelopen dat ligt 20 kilometer van Semarang en Donderdags kwamen we in Soemowono aan, daar kun je best wezen fijn klimaat daar, we zien er nou tenminste weer allemaal goed uit. Je hebt daar in de buurt ook een paar grote hotels weet je waar de rijke lui hun weekend doorbrengen dat komt omdat je daar boven in de bergen zit en je kan daar een eind zien, minstens 30 kilometer ver. Als het er niet bewolkt is gaat de zon er zo mooi onder, maar in de regel regent het ’s-Avonds want in die 10 dagen dat we er geweest zijn hebben we het 1 keer meegemaakt, elke middag om een uur of 1 begint het daar te regenen, nou zal ik nog eens iets vertellen als de Kapitein met zijn compie op oefening is krijgt hij 7½ gulden per dag extra, waarom weet ik niet maar nou kan je wel begrijpen dat de ouwe graag op oefening gaat, maar komt hij nou voor 7 uur ’s-Avonds dan telt die dag niet mee en daarom zijn we gisteravond na 7 uur binnengekomen, maar toch moeten we die dag volmaken dat begon ‘s-morgens om half 7 al, eerst gingen we een beetje schieten tot half 9 toen kregen we schoonmaak van wapens en leergoed wat helemaal doelloos was want om 2 uur gingen we weg in de stromende regen dus die wapens werden toch weer nat en vuil en het is nu Zondag en ze staan nog nat en vuil en morgen zit er dik roest op, we hebben al afgesproken als hij nog eens zo iets heb zullen we de man een dubbeltje lappen dan heeft hij zijn 7½ gulden en wij kunnen ‘s-morgens naar huis, je had dat leger moeten horen kankeren en vloeken gisteren in die regen want in December zijn we er ook naar toe geweest voor schijfcorvee van de zware mitrailleur toen moesten we wel Zaterdags nog daar blijven, maar toen was het om 12 uur afgelopen en toen stonden de auto’s klaar en om 2 uur waren we thuis en nu kan dat niet dat liep in de gaten we gingen nu om 2 uur uit Soemowono naar Ambarawa dat was 15 kilometer dus daar waren we om 5 uur en daar stonden de auto’s klaar maar nou gingen we niet direct weg, nee we gingen eerst brood eten daar terwijl als we meteen ingestapt waren, om 6 uur thuis geweest zouden zijn, dus dat ging niet daarom kregen we in Ambarawa eerst brood, ik geloof niet dat de Kapitein dat nog een keer zal doen.
Ze zijn hier overal aan het versieren voor de blijde gebeurtenis, we hebben het tehuis ook al versierd en we waren ook een toneel aan het maken daar hadden we net een Dinsdag de hele middag aan gewerkt zodoende kwam het dat ik om 9 uur al lag te slapen en dan maken ze je wakker met de kreet ”Op naar Soemowono”! ik vloog er uit en ik greep het eerst naar mijn karabijn en toen werd ik pas goed wakker, maar nu zal er van toneel wel niet veel komen of ze moet nog een weekje wachten.
Als jullie deze brief krijgen dan zal het er wel zijn ik hoop maar dat het een prinsje is en Prins Bernhard rijdt al weer in een andere wagen hij is er gelukkig nog goed afgekomen maar de auto van hem kan hij wel weggooien. Wij versieren de tangsi (kazerne) niet eens dat vind ik nou weer niets wij als militairen moesten de toon aangeven wel worden bij ons op het exercitieterrein saluutschoten gelost maar dat stelt niets voor want dat is van dat kleine berggeschut 7½ cm. Als je 10 minuten loopt met de wind tegen dan hoor je ze niet meer want er stond een stukje over in de krant, dat onze tangsi staat precies tussen 2 ziekenhuizen in, of dat dan niet hinderlijk was voor de zieken er stond ook nog een stukje bij over saluutschoten in vroegere tijd. Als er een vreemde oorlogsbodem in de haven kwam moesten er 20 saluutschoten afgegeven worden en nou hadden ze daar 2 kanonnen voor die waren nog van 1813 en die dingen stonden in de Stainlandkazerne en de soldaten lagen toen in de Wurtenbergsche kazerne, toen was het 5de Bataljon hier nog niet en om die kanonnen te bedienen waren er 2 Sergeanten en 30 manschappen aangewezen en op een keer, het was in 1914 kwamen er 2 Japanse kruisers in de haven van Semarang om water in te nemen dus er moesten saluutschoten afgegeven worden dus het bericht ging eerst naar de Wurtenbergsche kazerne daar als de bliksem die 30 man bij elkaar gescharreld en met een looppas nar de Stainland kazerne om de kanonnen te halen en van daar moesten ze naar het terrein van Fort Pontjol, dat is nog een oud fort van vroeger en daar moesten de schoten gelost worden zodoende moesten ze midden door de stad heen met die ouwe kanonnen de mensen dachten minstens dat de oorlog hier ook al uitgebroken was maar dat viel al weer mee en toen begonnen ze te schieten om het half uur een schot vlugger ging het niet en 20 bij aankomst en 20 bij het vertrek, maar nou hadden die schepen gauw water ingenomen en toen waren ze weer weggegaan dus hun waren nog met de eerste 20 schoten bezig toen waren de schepen al weer weg. Maar ja dachten die Sergeanten we moeten 40 keer schieten dus we gaan gewoon en toen waren ze klaar toen waren de schepen al lang verdwenen en ze hadden nog 5 zakjes kruit over toen zegt de ene Sergeant we hebben 5 extra meegekregen nee zegt de ander we zijn de tel kwijt geraakt toen hebben ze die 5 ook nog maar verschoten en met al die gijn kwamen ze na middernacht thuis, zo ging het vroeger, die stukken die ze nu hier hebben zijn van de bergartillerie van Salatiga.
Ali heeft ook verkering zo als jullie schrijven, nou kijk maar uit Ali dat je de goeie neemt, en Geurtje wil op mij wachten? Nou dat vind ik mooi van haar maar het duurt nog lang voordat ik terugkom dan ziet de wereld er misschien heel anders uit en het valt hier niet mee voor Europese vrouwen, voor ons is het al een rot land maar voor hun nog veel rotter en dan het wonen hier, de woningen van de gehuwden staan om de kazerne heen. Eerst heb je dat van de Kapitein dan van de Luitenant. Dan van de Onderofficieren en dan van de mindere militairen en dan allerlei rassen zie je er rondlopen en de vrouwen hebben niet veel te doen want de baboe doet het meeste werk, ik heb ze boven al wel eens om half 7 al bij elkaar zien zitten met een bakje thee en een breiwerkje en maar praten nou ga maar door. Dus als ze in Holland eens tegen de ware Jacob op zou lopen dan kan ze gerust haar gang gaan dan hoeft ze niet aan mij te denken, en dat ik hier zal gaan trouwen dat geloof ik niet want die meisjes die hier rondlopen wil ik niet hebben en die ik wel wil hebben kan ik niet krijgen dus daar kom ik toch nooit verder mee.
Ik zal je een geval vertellen, bij ons op de kamer ligt een Fries en die kreeg kennis aan een Indisch meisje en na een paar dagen kwam hij er al aan huis en ze woonde bij haar moeder in met haar kind want dat had ze ook al en na een paar weken bleef hij er ‘s-nachts slapen en op een goeie dag zegt de moeder tegen hem of hij niet een kameraad mee wou brengen want zij lustte ook nog wel een Jan. Dat is Indië.
Hier op Semarang heb je 3 grote weeshuizen en ze zitten alle 3 stampvol. Die vent gaat er nu nooit meer heen want dat meisje heeft nu al 2 kinderen.
Nou, meer weet ik niet, zijn jullie allemaal nog goed gezond ik wel hoor er zitten ook nog 2 foto’s in 1 van een zware mitrailleur in stelling en 1 van onze Korps Janus. Majoor Pik dat was met het uitreiken van prijzen van de garnizoensvoetbalwedstrijden die onze compie toen gewonnen heeft.
De groeten aan allemaal en jullie de beste wensen van jullie zoon
Jaap
Een lange brief hé! (Salamat, het beste van het beste)
Semarang, 6 Februari 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Nou is er toch eindelijk een Oranje kindje geboren lang verwacht en toch gekregen, het was maandagavond bij ons ongeveer half 6, we hadden net korpskaderschool, want die is ook begonnen, toen het Wilhelmus gespeeld werd en meteen dreunde het eerste kanonschot door de tangsi, nou je kunt je wel voorstellen dat we niet meer te houden waren, we vlogen meteen het theorielokaal uit naar de kanonnen toe en toen we daar kwamen was het al zwart van ’t volk en toen ze zowat klaar waren, waren er al jongens van boven naar beneden gekomen dat is zowat 6 km. en telkens zag je maar auto’s naar de stad toe vliegen, want toen wij in de stad kwamen kon je er bijna niet meer door, want het feest programma voor Semarang luidde, eerste avond na de bekendmaking een spontane optocht door de stad, nou zal ik je vertellen, die mensen hier die komen wel allemaal en ze gaan ook wel meelopen maar ze doen niks en dan heb je er niet veel aan dan lijkt het net een stille omgang maar hier en daar schoten een stelletje Jannen ertussen en die begonnen te hossen en te zingen en als dat volk eenmaal de gang heeft dan gaat het wel en zo werd het toch een spontane optocht. Het doel was naar de Gouverneur van Midden-Java en daar werd het Wilhelmus gezongen en nog een paar liederen en toen weer terug eerst naar de soos de Harmonie daar zit altijd de elite en daar hebben we een rondedans gegeven. Al die lui gingen vanzelf meedoen de Kapitein, de Korpscommandant en nog een stelletje officieren waren daar vandaar gingen naar Hotel du Pavillon daar was het niet zo mooi om daar zit nog een beetje hogere elite en die danste niet mee en dan is het nooit zo gezellig daar waren dan ook al weer gauw weg. Vandaar gingen we nog een keer de stad in, toen was het tijd om naar huis te gaan om het was al vrij laat geworden en Dinsdagsmorgens hadden we een mars door de stad, dat was toen ik pas in Indië zat veel mooier, toen liep je in het blauw met de oranje sjerp om en de pluim op de pet maar nu loop je in je dagelijks uniform, veel te alledaags, ’t maakt geen indruk, ‘s-middags kregen we lekker eten op de compie en ’s-avonds ham met chocolade, dinsdags ’s-avonds was er niets te doen wel in diverse gelegenheden maar daar hadden we geen geld voor.
’s-Woensdags was er ‘s-morgens een optocht die was geweldig, maar we hadden ‘s-morgens eerst aardappelen moeten schillen want we zouden zuurkool met spek krijgen maar dan moesten we zelf de aardappelen schillen, je had dat leger moeten horen kankeren, maar het was lekker en dat was de hoofdzaak, nou ken je zien als je hier een feestmaaltijd krijgt dan geven ze zuurkool met spek dat krijg je in Holland elke dag, en ’s-avonds bij het brood kregen we een rolmops, weet je wat een rolmops hier kost, 1 kwartje menheertje, omdat het zo lekker is en een zoute haring 18cent affijn we hebben voorlopig lekker gegeten, ’s-avonds was er vuurwerk in de stad, dat was ook mooi.
Donderdags zou het weer gewoon dienst zijn maar je kunt je wel indenken dat de meeste Jannen na middernacht thuis kwamen de een dronken de ander half maar allemaal moe en toen we ‘s-morgens aangetreden stonden zegt de kapitein “Jongens ga maar weer slapen ik geef vandaag vrij van dienst”. Nou dat viel direct in de smaak en wij gingen direct naar het Tehuis want we hadden Donderdagsavonds een feestmaaltijd met een beetje zang en toneel zelf in elkaar gezet nou het was vrij goed voor ons doen want het valt niet mee een toneel in elkaar te flansen en het moest ‘s-middags nog in elkaar gezet worden dus een repetitie houden ze niet, ik speelde niet mee want zoiets moet je vaker gedaan hebben. Affijn het was gezellig en het eten was goed, ze hadden 5 vette ganzen geslacht nou ik heb een behoorlijk stuk naar binnen gewerkt. De volgende dag was er nog een hoop over toen zijn we nog maar een keer overnieuw begonnen en dat was het einde van de festiviteiten ( een mooi woord niet?). Toch is het hier nooit zo gezellig als in Holland, je zit hier niet tussen je eigen bangsat (ras) en ik had liever een prinsje gehad maar er zullen er hoop ik nog wel meer komen een mooie naam niet? Prinses Beatrix.
We hebben een nieuwe korpscommandant gekregen de oude is met verlof Holland we hebben nu Kapitein Halkema die zal binnenkort wel Majoor worden. Hij was eerst Regiments-Adjudant, toen zat hij Magelang. Het is een klein kereltje met enigszins kromme benen maar pittig en een goeie commandostem heeft hij. Die oude had zo’n piepstemmetje maar deze schreeuwt het hele stadion over want daar had de vaandelovergave plaats, ik heb er foto’s van besteld maar die zijn nog niet klaar.
Ik heb wel een foto van onze kamer met de Sergeant er op ik sta er niet bij op maar daar kun je onze kribben op zien en die dingen die er boven hangen zijn klamboes oftewel muskietennetten en we hebben ook geen strozakken het is meer een hangmat als je bv. een zak neemt zonder bodem en je doet daar 2 ijzers doorheen en door de uitstekende einden doe je 2 dwarsijzers met gaten en dan ga je het zaakje spannen, zet het vast met pinnen zodat de lange ijzers niet terug kunnen schieten en dat ding leg je in een geraamte waar het precies in past en ziedaar je bedje is klaar,
dekens heb je hier niet nodig alleen een kussen maar de kussens van de compie zijn zo hard als een plank en voor een kwartje heb je hier een fijn kapokkussen. Dat hebben de meesten dan ook en een sprei, dat is een soort flanellen deken om het een beetje mooi te maken.
Ik heb van de week ook een brief van Geurtje gehad dus nou zal ik ze ook maar eens terug schrijven. Nou, meer weet ik niet, ik ben nog zo gezond als een vis ik hoop van jullie hetzelfde en jullie zullen ook wel behoorlijk feestgevierd hebben of niet? Nou schei ik er mee uit, doe de groeten aan allemaal en jullie de beste wensen van
JaapSemarang, 20 Februari 1938
Beste Ouders, broers en zustersMet deze deel ik jullie mede dat ik de brief in de beste welstand ontvangen heb en zo ik verneem maken jullie het ook nog goed en daar ben ik blij om. Nou ik maak het ook nog goed hoor het is momenteel niet zo warm hier omdat we in de natte moesson zitten en dat kun je direct merken aan het eten, je eet veel lekkerder en wat meer en je bent zelf ook niet zo lamlendig maar nou heb je dit weer tegen, je vlucht ’s-avonds naar het Tehuis en daar blijf je dan tot je naar huis gaat en het regent hier nooit ‘s-morgens maar het is vandaag Zondag en vanmorgen regende het, dat zal niet gebeuren als we dienst hebben, we hebben ook een foto gemaakt in het tehuis maar het is jammer dat hij niet zo mooi is, mevr. Steenbakker, de huismoeder, zit in ons midden en die er achter staat is Paulientje Steenbakker hun dochtertje dat zeggen ze tenminste, maar het is een Indisch meisje,
dus dat kan niet het zal wel een aangenomen kind zijn, ook al omdat zij voordat ze getrouwd waren werkzaam waren bij het Leger des Heils zodoende zullen zij wel aan dit kind komen, dat denk ik tenminste, het is een aardig kind ravotten met de jongens, ze is 10 jaar maar ze kan behoorlijk meedoen en meneer en mevrouw Steenbakker die zeiden tegen ons of we maar moeder en vader wilden zeggen dat hadden ze veel liever en nog zeiden we tegen Paulientje dat we nou ook allemaal broers van haar werden maar dat wou ze niet hebben, dat kan niet.
We waren gisteravond naar de bioscoop geweest met 4 man en het was afgelopen toen zegt mijn kameraad ik heb honger” ja zegt de ander “ik ook” nou zeg ik “ik lust ook wel wat” nou wij schoten een restaurant binnen en nou eten we daar wel vaker maar altijd een portie rijst of gebakken rijst (nasi goreng) maar nu zegt er een ik zou het best eens Hollandse kost lusten, nou dat lusten we allemaal wel, maar nou hadden ze niets anders als biefstuk met aardappelen nou toen hebben we maar biefstuk met aardappelen gegeten het smaakte geweldig maar het sloeg ook een aardig gat in ons traktement maar daar denk je op dat moment toch niet aan.We krijgen misschien gauw traktement verhoging want wij zijn aangenomen voor 56 cent per dag maar die voor 1 April 1935 aangenomen waren 70 c. daags zodoende had je soldaten met een maand verschil in diensttijd en de één had een gulden meer traktement en we moeten hetzelfde werk doen en dat willen ze nu wel allemaal gelijk maken als het er door komt dan krijgen we ook f. 5,-- en dat moeten we hebben.
Verder weet ik niets te vertellen dus schei ik er maar mee uit, nou de groeten aan allemaal.
Daaaaaaaag!
Jaap
Semarang, 5 Maart 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Hiermede bericht ik jullie dat ik nog goed gezond ben en het bevalt me hier nog best al wordt de dienst ook wel eens een beetje vervelend maar die nieuwe Korpscommandant die zal er wel een beetje nieuw leven in brengen, die is niet voor de poes we hebben van de week tenminste een avondoefening gehad toen kwamen we midden in de nacht thuis en van Woensdag op Donderdag was er alarm om half 3 ‘s-morgens en het mooiste is dan gaat de dienst ook gewoon door en Vrijdag moesten we om half 4 op want dan gaan we altijd schieten dat is elke Vrijdag en als je dan ‘s-middags niet gaat slapen dan ben je ’s-avonds behoorlijk moe want dat had ik een Vrijdag toen moest ik ‘s-middags naar de kleermaker en toen ik ’s-avonds weer in de tangsi kwam had ik de eerste galerijwacht dat is van 10 tot 12 dus toen werd het 12 uur voor dat ik in ’t bed kwam maar dan moet je oppassen anders val je in slaap en dan zijn je kansen verkeken want wij hebben hier 3 Brigadiers die zijn alle 3 Sergeant geweest maar een keer geslapen op wacht en weg de strepen nou zijn ze dan pas geleden weer Brigadier geworden maar Sergeant worden ze nooit meer en Brigadier zijn is een rot baantje je bent de koeli van de compie.
We hebben gisteren inspectie gehad van de Kolonel. Die vent die ziet alles maar het is een fijne kerel hij lijkt wel wat op een indiaan, het is een hele lange vent met een vooruitstekende neus en van die scherpe staalgrijze ogen en hartstikke bruin gebrand door de zon hij is Adjudant van H.M. de Koningin in buitengewone dienst. Dat zal ook wel niks voorstellen maar hij is het.
Er is hier verleden week een ernstig ongeluk gebeurt met een van die nieuwe Glen-Martins van het leger. Jullie zullen er wel van gelezen hebben, het was met een verduisteringsproef in Batavia. We hebben hier in Semarang verleden week Vrijdag ook een verduisteringsproef gehad maar zonder vliegtuigen, hij is goed geslaagd het was ook zo donker als een zak.
Jullie schreven dat Opoe de foto ontvangen had en daar was ik blij om want er stond geen huisnummer op en ik dacht als die nou maar goed overkomt ik heb er ook één naar Opa gestuurd en één naar Geurtje. Als jullie horen dat die ook aangekomen zijn wil je het dan even schrijven dan ben ik daar ook zeker van.
Ik heb ook nog een foto van de pier, misschien hebben jullie hem al wel maar dat geeft niet.
Nou ik weet niets meer te vertellen want er gebeurt hier ook niets dus de hartelijke groeten allemaal van
Jaap
Semarang, Maart 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Hiermede bericht ik jullie dat ik nog gezond ben en dat ik de brief ontvangen heb en zo ik daaruit verneem zijn jullie verhuisd naar onze oude woning. Ik kreeg verleden week een kaart van Derk en daar stond bij de afzender Hakselschesteeg, ik denk wat heb ik nou aan mijn fiets hangen maar een Dinsdag kreeg ik een brief en daar stond in hoe de vork in de steel zat. Woont van Mechelen daar ook nog steeds? Nou kunnen jullie weer iets meer land verbouwen. Nou hier gaat het leven nog zijn gewone gang. We hebben verleden week Zaterdag een feest op de compie gehad vanwege het 5 jarig bestaan van de 4e compie. Nou het is goed geweest, we kregen ‘s-middags zuurkool met spek en ’s-avonds ham op brood. Verder was er een voetbalwedstrijd en een gekostumeerde voetbalwedstrijd daar hebben we om gelachen we hebben op de compie een jongen die is hartstikke kaal en die deed mee als Gandi en onze ziekenverpleger met zijn ambulance en zijn gasmasker op verder hadden we om 8 uur ’s-avonds toneel en zang en een toespraak van de Kapitein en bal na. Maar daar heb je niet veel aan om dan moet je dansen kunnen en door de vertegenwoordigers van de Amstel en de Rex bier waren er 13 kisten bier gegeven als reclame en als de Jannen maar een glaasje bier er bij hebben dan komt de stemming van zelf, het was half 2 toen ben ik maar naar bed gegaan. Het is nog tot 3 uur doorgegaan maar daar weet ik niets meer van af.
Toen ik verleden week die kaart van Ede kreeg liet ik hem aan mijn slapie zien en die jongen is Sergeant geweest in het Hollandse Leger maar ik wist nooit waar hij gelegen had, laat hij nou in Ede gelegen hebben nou toen hebben we al de foto’s eens doorgesnuffeld. Hij is net in de zomer in dienst geweest zodoende vond hij Ede mooi maar ik heb ook wel eens jongens ontmoet die er in de winter gelegen hebben die vinden er natuurlijk niets aan.
Het is nu helemaal een rotzooi in Europa nu Duitsland in Oostenrijk zit alle landen zijn om het hardst aan ’t rusten, in Holland blijft de lichting “37 ook onder de wapens en naar het Indisch Leger maken ze ook reclame in 1936 zijn er 400 man uitgezonden, in 1937 1000 man en in 1938, dus dit jaar, moeten er 1400 komen maar bij de infanterie komt niet zoveel bij maar het is voornamelijk voor de kust- en luchtdoelartillerie voor de zware mitrailleur en de pantserwagens al die mechanische wapens.
Ik heb het nieuwe schietjaar al weer goed ingezet want we hebben 4 oefeningen geschoten en ik heb er al 3 voldaan voor C en 1 voor B nou moet ik er nog 6 schieten en als ik er daarvan nog 3 voldoe voor C dan ben ik C-schutter dan krijg je een rooie ster op de mouw. Dus van de 10 oefeningen moet je er 6 voldoen voor C dan ben je C-schutter, voldoe je er 7 voor C dan mag je meedoen voor de scherpschutterproef maar daar prakkiseer ik nog maar niet over.
Onze traktement verhoging is er door, we krijgen nu f. 5,60 dan kun je er iets beter mee komen.
Nou meer weet ik niet dus de groeten van
Jaap
Semarang, 3 April 1938
Lieve Ouders, broers en zustersHiermede bericht ik jullie dat het nog goed met me gaat en zo ik uit de brief vernomen heb gaat het met jullie ook nog goed en nou zullen jullie wel weer werk genoeg hebben met zo’n grote hof, nou hier blijft het altijd hetzelfde alleen regent het wat minder en we hebben van de week ook weer een injectie gehad tegen cholera en tyfus en die vuile rommel voel je 3 dagen er na nog in je botten, maar ja daar is niets aan te doen want zou je nu nog tyfus krijgen ondanks de injectie dan heb je toch alle kans dat je geneest en zou je geen injectie krijgen dan ging je onherroepelijk dood maar het komt zowat nooit voor in het leger.
Ze zijn tegenwoordig heel aardig aan het reclame maken voor het Indisch Leger. Ik las vanmorgen nog een stukje in krant, in een Hollandse krant, dat een soldaat 2e klas die pas in Indië aankomt f. 5,95 krijgt maar dat liegen ze want wij krijgen volgende week ons nieuwe traktement en ik heb al 2 jaar dienst en dan kom ik nog maar aan f. 5,60. Dus dan komen de nieuwe jongens op f. 5,25 en geen f. 5,95 het lijkt wel een hoop maar voor Indië is het niet veel want je zou de schuld moeten betalen die de Jannen hebben overal in de stad. We hadden van de week nog een bak, mijn slapie is soldaat 1e klas. En die heeft 10 jaar dienst dus al met verlof geweest en alles en nou hadden ze gezegd als je van verlof terugkomt ga je vast naar school voor Brigadier, maar hij kwam terug en ging niet naar school toen kreeg hij de pest in en ging hem doorzetten kocht een motor en ging elke dag lekker eten maar betalen deed hij niet nou is dat spaak gelopen en hij kreeg voorlopig kwartierarrest nou hebben ze hem geloof ik vergeten want hij liep zo zachtjes aan al 3 maand in kwartierarrest en dat valt niet mee om elke dag in de tangsi te zitten. Nou zegt hij daar moet ik toch eens een eind aan maken en wat doet hij nou, hij moest van de week op wacht en toen gaat hij naar de dubbele en zegt: “Majoor, als ik vanavond op wacht moet dan schiet ik mijn eigen dood”. Nou je had die Majoor moeten zien lopen naar de Luitenant toe en je moet nu zien ze komen gewoon vragen of het eten hem wel smaakt of hij zijn eigen ’s-Avonds geamuseerd heeft en vrij van wacht natuurlijk en al die flauwekul meer en ’s-avonds toen lagen we op ons krib en toen vertelt hij: “al zat ik tot de nek in de stront dan schoot ik mijn eigen nog niet dood. Want al zit je in de Oost het leven is toch nog mooi, voorlopig heb ik de Kapitein tuk.”Nou willen ze hier een vrijwillige Chinese militie oprichten om het Indische leger is veel te klein en nou hebben ze ook al geprobeerd om een Inheemse militie op te richten maar dat durven ze niet om het zijn bijna allemaal communisten die inlanders, maar een Chinese militie lijkt me helemaal niks, dat blijven toch altijd vreemde oosterlingen maar er zitten hier wat Chinezen, ik geloof wel dat het in de honderdduizenden loopt.
Nou ik weet niet meer als ze naar mij vragen doe ze de groeten maar en jullie allemaal het beste !!!!
Tabé
Semarang, 17 april 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Hiermede bericht ik jullie dat ik de brief in goede gezondheid ontvangen heb en zo ik daaruit verneem hebben jullie op het ogenblik werk genoeg en dat is maar goed ook en van wie hebben jullie die radio gekocht die niet wil spelen? Is hij al weer in orde of niet?
Het is op het ogenblik Paaszondag hier maar je kunt er niets van merken alleen wat vreemde militairen in de stad die met verlof zijn en op de compie is het hartstikke stil want die maar even weg kan en mijn kameraad en ik zijn al 4 avonden achter elkaar naar de bioscoop geweest uit verveling wat dat betreft kun je beter dienst doen want dat kost je niet zoveel.
en nou hebben we niet een man kader meer in onze brigade want onze Sergeant is foerier geworden maar dat geeft niet, we kunnen het wel zonder kader af en nou ik het toch over kader heb: onze Sergeant-majoor is Adjudant geworden en nou moet hij binnenkort examen doen voor Onder-luitenant maar dat is een moeilijk examen we zien hem elke avond zitten blokken.
Weten jullie nog dat ik in Nijmegen één van de voorste tanden heb laten trekken, ik heb er nou een valse in laten zetten maar dat grapje kost me f. 25,-- en een rot gevoel in je mond, ik heb hem gisteren pas gekregen dus ik ben er niet aan gewend, het is er een met een plaatje die je er zo uit kunt halen maar als hij er in zit kun je er niets van zien. Toen ik op het Depot zat ben ik ook bij een Militaire tandarts geweest en die zou er toen een in zetten maar het ging niet door en hier op Semarang heb ik het ook gevraagd en toen zei de tandarts: “het kan niet meer, die tand is er al te lang uit, dat had je direct moeten doen” en nou ben ik hier naar een burgertandarts geweest en die zet er zo één in en ik vertelde hem dat en vroeg hem waarom hij er wel een in kon zetten. “Ja” zegt hij “die lui hebben geen zin om hun eigen moe te maken, zij verdienen er niks mee en het is een heel secuur werk dus je kunt wel nagaan dat ze dat liever niet als wel doen en het is ook geen tandheelkundige behandeling anders kon je gaan reclameren maar dat kun je nou niet doen”.
Nou meer weet ik niet dus schei ik er mee uit, de groeten aan allemaal en jullie allemaal een stevige poot van
Jaap
Semarang, 2 Mei 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Ziezo, de Prinses is ook weer jarig geweest en we hebben behoorlijk feest gevierd, er was een feestavond georganiseerd in het Christelijk Militair Tehuis met bal na. Dat klinkt wel wat gek misschien maar dat is hier gewoon, maar in het Christelijk Tehuis was het nog nooit geweest want in het bestuur zitten nog al wat van die fijne gereformeerden en die wilden er niets mee te maken hebben maar we hebben het er toch door gekregen. We hadden weer een soort toneel in elkaar gezet en daar werden een paar stukjes opgevoerd en wat voordrachten en zang en toen dat afgelopen was begon het dansen en dat duurde tot half 3 want het volk hier is gek op dansen en iedereen danst ook, dat kan je wel begrijpen, ik kan het ook leren want er komt een vent in het tehuis die les geeft maar ik voel er geen aap voor en heb er ook geen gevoel voor maar het is wel gezellig er naar te kijken met een lekker glaasje bier voor je want daar ben ik tegenwoordig ook niet meer vies van en om dronken te worden hebben wij geen traktement voor dus daar hoef je niet bang voor te zijn.
Op de verjaardag van de Prinses hebben we ook parade gelopen, nou het was geweldig er was ook een behoorlijk strotje volk en de 4e compie had zo goed gelopen dat we van de Korps Commandant allemaal een fles bier kregen en ’s-avonds was hij ook in het Tehuis met zijn vrouw en de Luitenant en nog officieren van boven Djatingaleh, daar ligt het eigenlijke bataljon snap je? En ze waren best tevreden.
Is er bij jullie nog feest of niet, hier op Semarang was niets te doen. Trouwens hier is nooit iets te doen, wel in de Co-Sociëteit maar dat is altijd alleen voor leden en alleen de elite is daar lid van zodoende hebben we dat in het Tehuis ook gehad. Als je hier iets hebt is het altijd in besloten kring dat komt door al die rassen die je hier hebt.
Ik ben van de week geslaagd voor seiner eerste klas. Daar had ik nooit op gerekend hè, maar dat kwam zo: Voor een paar maanden terug was er een aanvraag voor opleiding tot seiner 1ste klas en daar het een hele gemakkelijke dienst dacht ik Jobje dat is iets voor jou en ik mijn eigen opgegeven maar er werd niet veel aan gedaan en ik leerde niks maar voorlopig zat ik er altijd bij met mijn luie kont terwijl de anderen aan het exerceren waren totdat de Adjudant verleden week zei: “Kom we gaan examen houden.”nou ik schrok me rot en ik naar hem en vertelde hem dat ik er liever mee ophield. “Nee zegt hij jij doet mee vader”. Nou de eerste dag hadden we met de vlag dat was slecht maar ik werd nog niet afgevoerd en verschillende anderen wel, de tweede dag was met de spiegel daar seinden we op een afstand van 10 km. maar dat is moeilijk opnemen en weer vloeiden er een stelletje af en ik bleef en diezelfde avond hadden we met de lamp en toen deed ik even mijn best, ik dacht nou moet ik er al een avond voor opofferen nou zal ik het halen ook en ik heb het gehaald ook maar het is tegenwoordig zo jammer je krijgt niks meer betaald, vroeger wel.
En als je dadelijk de grote oefeningen krijgt kun je ordonnans spelen en meer van die rotbaantjes maar als ik nog op kaderschool mag komen dan hoef ik het niet meer te leren en daar hoop ik toch nog eens terecht te komen.
Als vader jarig is dan gaan we op oefening patrouille lopen weer dezelfde kant op als verleden jaar maar ik zal je eerst maar feliciteren Vader en ik wens je nog vele jaren na deze.
Ik ben maar weer blij dat we weggaan want dat tangsi leven bevalt niet, veel te eentonig de ene dag is precies eender als de ander daar word je suf van en als je, je eigen daaraan geeft dan kun je hier de hele dag wel slapen.
Mijn slapie gaat naar Holland toe, die heeft ontslag uit het leger gevraagd en gekregen maar dit is een bijzonder geval hij is een broer van die jongen die hier verleden jaar verongelukt is met handgranaat gooien en na die tijd is die vent zo slecht geworden wat dienst betreft dat ze hadden niets meer aan hem want hij stak de anderen ook nog aan. Maar ik ben bang dat het in Holland ook niets met hem wordt want als je hem zo hoort dan heeft hij al 13 ambachten gehad en 14 ongelukken en lui dat die knaap is en als hij Zaterdagsmorgens traktement beurt dan heeft hij ‘s-middags al weer schuld want weet je wat je hier goed leert: mensen kennen omdat je allerlei soort volk in dienst hebt maar weet je wat je hier ook leert: als je bv. een kamer aan moet vegen dan kun je daar precies een halve dag over doen en daar ga je zo aan wennen dat als je eens een keer iets vlug moet doen dan kun je het niet meer je kan gewoon niet meer met ’t werk opschieten en dat is bij die vent nog 10X zo sterk als bij mij. Nou kom dan maar eens in Holland.
Zo ik ben weer terug ik ben even snert wezen eten bij de hofmeester die had nog een hele pan overgehouden van vanmiddag en omdat er toch maar een paar man thuis waren heeft hij de snert maar even op tafel gezet maar het smaakt ’s-avonds nog beter als ‘s-middags want dan is het haast te warm voor erwtensoep ja wat het eten betreft kun je hier best wezen hoor!
Nou ik zet er nu een punt achter, doe ze allemaal de groeten maar en ik begin al heel aardig aan mijn valse tand te wennen dat komt zeker omdat ik hem nu helemaal betaald heb, maar dat is in het begin een rot gevoel in je mond. Nou schei ik toch uit de hartelijke groeten van
Jaap
Semarang, 13 Mei 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Hiermede bericht ik jullie dat ik de brief in de beste gezondheid ontvangen heb en zoals ik gelezen heb maken jullie het nog goed, alleen dat Opoe nog alleen ziek is, ik hoop maar dat ze weer gauw beter wordt in Holland komt nou weer een mooie tijd aan maar met de Pasen was het nog verrot koud zoals ik op het fotootje gezien heb. Waar is die foto gemaakt? want dat kan ik niet zien en wie heeft hem genomen en Ditje moet maar iets meer eten want Willie groeit haar voorbij.
Derk vroeg me of ik eens naar Aart v/d Fliert wilde schrijven maar ik weet het nummer niet van hun als je het eens wil vragen en oversturen dan zal ik hun ook eens schrijven, doe ze maar vast de groeten.
Het is op het ogenblik Vrijdagavond en het staat te regenen dat het giet zodoende ben ik nu ook aan ’t schrijven en we zouden eerst een Woensdag op oefening zijn gegaan maar dat ging niet door omdat de officieren zelf een oefening hadden, we krijgen dit jaar toch weinig oefeningen omdat ze te weinig geld hebben.
We hadden hier pas geleden een vent die kreeg vrij van wacht omdat ze bang waren dat hij zijn eigen voor zijn pet zou schieten, nou wou een ander dat ook proberen en toen hij verleden week op wacht stond schoot hij 3 patronen af niet op zichzelf natuurlijk maar op die manier dacht hij vrij van wacht te krijgen maar dat viel hem tegen want de volgende dag moest hij naar de dokter en die vond hem geheel normaal nou toen kreeg hij een douw en afgevoerd voor kaderschool, maar wat ze al niet verzinnen om van de wacht af te komen het is wel het rotste werk van de hele militaire dienst maar het hoort er nu eenmaal bij en dan heb je het maar te nemen.
Ik heb ook nog een foto van de pier daar kun je zien waar de boten altijd blijven liggen dat is nog een heel eind van de kust af en rechts is de haven en links is de zee.
De ouders van een van de jongens van mijn transport die zijn in Ede komen wonen, ze woonden eerst in den Haag, zijn vader is Adjudant en is naar Ede overgeplaatst. Ze wonen op de Burgemeester Prinslaan als jullie er eens een ansicht van zien wil je er dan eens een sturen?
Verder weet ik ook niets meer hier valt ook niets bijzonders voor dus doe ze allemaal maar de groeten en als deze brief er is dan is Jos wel zowat jarig dus Jos wel gefeliciteerd en allemaal een stevige poot van Jop.
P.S. De ouders van die jongen heten Becht, die vent zelf natuurlijk ook dat is een bak.
Semarang, 29 mei 1938
Lieve Ouders, broers en zustersHiermede bericht ik jullie dat ik nog goed gezond ben en het bevalt me hier nog best tot nog toe, veel heb ik niet te vertellen want hier gebeurt ook niets. Alleen zijn we van de week wezen zeilen, nou dat was wel fijn, alleen hadden we een beetje rare wind want toen we ‘s-middags de haven uitgingen hadden we tegenwind dus dat ging heel kalm aan, maar we zeiden we zullen eerst een eind tegen de wind in gaan dan kunnen we vanavond met de wind mee terug en zo gezegd zo gedaan. Nou toen waren we om 5 uur al een mooi eindje in zee en werd het zo zoetjes aan tijd om naar huis te gaan en we zouden op de terugweg meteen even langs de schepen varen die op de rede lagen maar we zijn net een eindje op de terugweg of daar komt me een onweer opzetten en die bui kwam van land af opzetten dat was juist de pest want hadden we hem in de rug gehad dan hadden we de haven binnengevlogen maar nu lagen we zowat stil en die boot schommelde mijn kameraad werd zeeziek maar nadat hij even flink overgegeven had was het zo weer over, nou toen hebben we daar een paar uur gelegen totdat de bui over was maar toen was het al helemaal donker en het werd windstil. Nou toen konden we gaan roeien maar dat valt niet mee om met een zeilboot op zee te roeien en dan komt er weer een golf die gooit je net zover weer achteruit als dat je vooruit gekomen bent. Maar de zee is wel mooi ’s-avonds in donker als de maan op ’t water schijnt dan is het net of je op de stille Zuidzee bent weet je waar ze die films altijd op maken en er ziet hier ook veel fosfor in zee als je een vis ziet gaan dan laat hij een hele lichtstreep achter en er zwemt hier veel vis dus je kunt wel nagaan dat het een mooi gezicht is. Die boot is van 3 jongens van onze compie die hebben hem laten bouwen, dat ding komt nog op f. 300,-- en één van de jongens was van ons transport zodoende zijn wij ook een keer mee geweest.
Verder zijn we op Hemelvaartsdag naar Kendal geweest dat is een klein plaatsje 30 km. ten westen van Semarang, ligt ook aan de kust en naar men zei der was daar een mooi zeestrand dus we dachten daar moeten we een keer heen, nou en wij er heen. We gingen met de bus, dat kost maar 22 cent dus dat is niet veel en we waren er al vroeg om half 7 al ‘s-morgens en we stapten uit in Kendal en daar stond al een groot bord “Zeestrand” en wij die weg op nou we hadden ongeveer een uur gelopen toen we in een kampong aankwamen en toen waren we daar doorheen en daar zagen we de zee maar nergens geen zeestrand wel een eind modder en allerlei rommel en een stelletje karbouwen die daar heerlijk in de modder aan het wroeten waren. Dat moest nou het “Zeestrand” voorstellen, we zijn maar direct rechtsomkeert gegaan en nog een beetje in Kendal lopen zwerven, maar dat is helemaal een dood gat en ik durf wel te zeggen dat je aan de noordkust van Java nergens geen strand hebt, ja het loopt wel geleidelijk af maar het is overal een bank modder en rommel. Aan de zuidkust heb je die hoge kusten en begroeid dat is veel mooier.
Het is vandaag Zondag 29 Mei en morgen is Henkie jarig dus ik zal hem langs deze weg alsnog maar feliciteren het komt wel een beetje te laat maar beter te laat dan helemaal niet. Van Koba, Ditje en Willie ben ik ook glad vergeten dat komt doordat je in het gewone leven er nooit aan denkt en dan snuffel je weer eens in de papieren en dan zie je het weer.
Mijn kameraad was gisteren jarig en hij heeft ons behoorlijk getrakteerd. We zijn eerst naar de bioscoop geweest,we zijn als regel met ons drieën en daarna naar een Chinees restaurant gegaan en daar hebben we behoorlijk zitten eten en een lekker glaasje bier erbij.
Nou, meer weet ik niet te vertellen, ik hoop dat jullie het allemaal nog goed maken
En de groeten van
Jaap
Semarang, 8 Juni 1938
Beste Ouders, Broers en zustersJullie zullen deze brief wel een beetje vroeg krijgen maar dat komt we gaan een Vrijdag de 10e Juni op oefening en ik dacht zo dan zal ik voor die tijd maar even schrijven, het zal nog wel niet meevallen want het regent hier nog elke dag en niet een klein beetje maar behoorlijk. Door die regen is het ook al zolang uitgesteld anders waren we al lang weg geweest en als je maar een goed bivak kan vinden dan gaat het wel. Maar dat zijn in de regel van die oude kamponghuisjes en dan drijf je gewoon weg want ‘s-morgens is het hier altijd mooi weer maar tegen de avond begint het altijd te regenen.
Ik heb jullie brief vanmorgen ontvangen we kwamen net terug van ’t zwemmen en zoals ik daaruit verneem maken jullie het nog goed en met Opoe gaat het ook al weer beter en daar ben ik blij om, ik was de verjaardag van Henkie niet vergeten maar ik dacht er te laat aan en met deze brief zal ik Derk maar vast feliciteren. Nou Derk als jij jarig bent dan komt hier op Semarang de vloot binnen want die brengt van 18 tot 20 Juni een bezoek aan Semarang. Nou je moet dat zien hoe de mensen zich druk maken om die vloot waardig te ontvangen. Ze hebben een heel programma opgesteld: marine bals, voetbalwedstrijden en nog meer van die gijn. En de Jannen maar kankeren want die zeggen als wij eens ergens komen op oefening dan zien de mensen ons liever gaan dan komen, maar ja dat is altijd zo want neem je nou bv. Soerabaja daar moeten ze niets hebben van de marine.
Met de Pinksteren zijn hier op de rede zeilwedstrijden gehouden met sloepen van de J.P.M.??
Die drie jongens van onze compie die een zeilboot hebben deden ook mee, ze waren het vijfde binnen zodoende hadden ze een kist sigaren verdiend en na afloop was er een diner aan boord van een van die schepen. Dat Indisch voetbalelftal heeft behoorlijk slaag gehad van Hongarije nou dat was te voorzien die lui hebben nog nooit tegen andere landen gespeeld en nou komen ze in een keer uit om het wereldkampioenschap dat is te gek om los te lopen. Trouwens de sport staat hier toch niet op een hoog peil want in Soerabaja waren pas geleden bokswedstrijden om het Java kampioenschap en ze waren goed en wel aan de gang toen één der handschoenen overmidden scheurde, nou kun je zien, ze hebben nog niet eens een paar goede handschoenen, wat een ouwe rommel is dat.
Ik heb met de Pinksteren op wacht gestaan want mijn kameraad die heb kennis gekregen aan een planter, een rubberplanter en zodoende was hij met Pinksteren uitgenodigd, maar mijnheertje kwam precies op wacht, nou zeg ik: “Dan zal ik wel voor je op wacht gaan” als ik nou weer eens een Zondag op wacht kom dan doet hij hem voor mij, maar die planters hebben hier ook een rotleven en vooral als vrijgezel want die vent zit ongeveer een 100 km. van Semarang af en dan komt hij eens in de maand naar de stad om zijn geld te halen en dan blijft hij een paar dagen en dan gaat hij weer voor een maand de bossen in, ziet niets anders dan Javanen en praat niets anders dan Javaans en ’s-avonds zit hij alleen. Dat is ook een goeie manier om naar de sodemieter te gaan want als je zo’n leven vol kan houden dan moet je al behoorlijk stevig in je schoenen staan.
Van Henk Navest of zijn broer hoor ik niks, wel zijn hier met Nieuwjaar ongeveer nieuwe jongens gekomen en nou verleden week komt er één naar me toe en die zegt: “kom jij uit Ede” ik zeg “ja” kom jij er soms ook vandaan “Nee zegt hij maar ik kom uit Gelders Veenendaal, nou we hebben een boom kras opzitten zetten over Ede en omstreken. Hij had bij Top gewerkt als schilder, je moet maar eens aan Job Top vragen of hij van Rotterdam nog kent.
Een broer van mijn kameraad komt volgende maand ook naar Indië maar als onderwijzer.
Nou, ik weet niets meer te liegen dus dan schei ik er uit punt. De groeten aan allemaal en jullie de beste wensen van
Jaap
Semarang, 25 juni 1938
Lieve ouders, broers en zustersHiermede bericht ik jullie dat ik de brief in de beste welstand ontvangen heb en Derk je kaart heb ik ook ontvangen en bedankt voor de moeite, we kwamen net terug van patrouille toen ik ze in mijn kastje vond. We zijn er een weekje tussenuit geweest nou dat was wel aardig alleen de eerste dag is altijd zwaar, dat komt door ongewoonte en vooral als je in een onbekend bivak komt dan ligt alles overhoop, dan moet je water gaan zoeken om je rommel te wassen en al die flauwekul meer, maar de tweede dag ging al veel beter en toen kwamen we ’s-avonds in hetzelfde bivak waar we verleden jaar ook geweest zijn dus daar wisten wij (ouwe Jannen) de weg en daar is een mooie kali bij en zodoende zaten we binnen 5 minuten in ’t water en dan is al het leed vergeten en dan kun je ook fijn je rommel schoonmaken. We hebben daar ook mooie foto’s gemaakt op die ene kun je het goed zien want ik zit net mijn zakdoek te wassen en die er achter me staat heeft zijn hele arm vol wasgoed, dat goed is wel niet smerig maar nat van ’t zweet en als je het dan even door ’t water slaat is het weer fris en als je het een uur in de zon legt is het weer kurkdroog
en op de andere foto staan mijn kameraad en ik op een hangbrug die daar over de kali hangt als je daar overheen loopt dan zweef je amper zo zwiept dat ding. Er passeert ook net een inlands vrouwtje met een mand met groenten op haar rug want die vrouwen hier dragen alles op hun rug en op de derde foto zitten we ’s-avonds nog in het water.
Daar kun je fijn boven uit de bomen duiken want al duik je daar nog zo diep de bodem haal je niet op sommige plaatsen dan, nou we zijn daar 4 dagen geweest maar ik verveelde me niets en schuw dat die mensen daar zijn want we kwamen soms in een kampong aan en dan was de hele bevolking gevlucht, je zag geen mens en we hebben het ook gehad dat we ‘s-nachts een kampong omsingelden en toen werden die mensen ‘s-morgens wakker en komen hun hut uit en ineens zien ze overal soldaten nou je had die mensen moeten zien schrikken en al die kinderen begonnen te huilen toen zijn we maar gauw afgedreven maar dat is juist de oefening om ongemerkt een kampong te bezetten maar het is plezierig lopen in de koffietuinen en djattibossen.
De marine is hier ook geweest nou dat is best meegevallen want in Soerabaja en Batavia is het haat en nijd, maar ja dat komt, daar zitten ze altijd. Maar hier op Semarang waar ze maar heel af en toe komen zijn ze feestelijk onthaald er was elke avond marinebal, verder uitstapjes met auto’s en een voetbalwedstrijd tussen de Land- en Zeemacht welke de Zeemacht gewonnen heeft met 3 – 2. Maar met de eindstand was het 2 – 2, toen hebben ze het een kwartier verlengd en toen werd het 3 – 2 maar je kan wel zeggen dat ze even sterk waren. Die lui hebben een mooi muziekkorps weet je met die tamboers en pijpers die waren elke avond in de stad aan ’t spelen.Er heerst hier op de compie momenteel een trouwwoede nou dat is bij de beesten af. Maar zo 3 in de week en dat gaat gewoon door en de meesten met 2de hands vrouwen, weduwvrouwen bedoel ik maar in ieder geval krijgen ze meteen al een paar kinderen cadeau. Er is er pasgeleden één getrouwd nou die vent was zwaar verliefd dat leek zo tenminste maar ik geloof dat ze hem wat te vreten gegeven hebben. Affijn hij is dan getrouwd en nou pas geleden komt hij op de compie ‘s-morgens vloeken en tieren en we vroegen hem wat of er was, nou zegt hij “Nou heb ik al 2 kinderen ook” wat hebben wij gelachen. Hoe of dat kan dat weet ik ook niet want volgens mij moet dat toch eerst behoorlijk uitgezocht worden en nu ligt zijn vrouw in het hospitaal met t.b.c. mot je nog peultjes? Weer een ander, een vent van 24 jaar, trouwt met een weduwvrouw van 38 met 3 kinderen ga maar door, ik pas. Punt.
Nou, meer weet ik niet alleen heeft Max Smeling ze behoorlijk van Joe Louis gekregen, nou moet je dat zwarte ras hier horen die hebben allemaal schik, en nou nog iets, wanneer zijn jullie 25 jaar getrouwd want daar weet ik geen aap van en het zal wel niet lang meer duren wel?
De Groeten
Jaap
Semarang, 10 juli 1938
Lieven Ouders, broers en zustersHiermede bericht ik jullie dat ik de brief in goede gezondheid ontvangen heb, het is hier op het ogenblik Zondagmiddag en ik heb de hele morgen liggen slapen want ik ben gisteravond van wacht afgekomen en toen nog naar het voetballen wezen kijken, en onze jongens hebben een behoorlijke partij weggegeven er waren 2 wedstrijden 1 tegen Salatiga en 1 tegen een club uit Semarang en van Salatiga hebben ze gewonnen met 3 – 1 en van Semarang met 2 – 1. Onze Kapitein speelde ook mee maar die wordt al een beetje te oud. Hij is al in de 40. Hij kan niet tegen die jongens lopen en is ook zo vlug niet meer en als hij dan een bal wegschopte dan wij allemaal klappen.
We hebben op het ogenblik weer 3 reserve Officieren voor een week of 3 bij ons maar daar kan je mee lachen. Ze geven ons verkeerde commando’s en dan loopt de heleboel door elkaar. Maar we hebben nu elke dag uitrukken tot zelfs Zaterdags toe dat nadeel heb je van die heren maar verleden jaar hadden we er ook 3 maar toen die weer weggingen gaven ze een flesje bier weg en nou hebben we deze wijsgemaakt dat het zo de gewoonte is hier.
Dat geval van Tienus van de Fliert heb ik in de krant gelezen gek hè! Maar dat zit zo: die ouwelui van die jongens van ons, die naar Ede verhuist zijn, hadden hem een krant gestuurd, het Frouws krantje en zodoende heb ik het gelezen en in Ede hebben ze tegenwoordig ook al een badhuis hè de zaken gaan vooruit
Ze hebben hier op de compie op het ogenblik een kaart woede nou dat is meer dan erg. Een hoop jongens als ze om 12 uur traktement beuren zijn ze het om 7 uur al weer kwijt en dan maar vloeken en kankeren en de schuldeisers lopen de deur plat want ik heb gisteren (dat was Zaterdag) op wacht gestaan, maar je loopt de hele dag heen en weer dan moet je die ophalen en dan die. Op ’t laatst hebben we de poort maar dicht gedaan toen konden ze automatisch weer afdrijven. Dat heb je ook wel eens met de telefoon in de regel ’s-avonds dan komt dat meisje voor die jongen en dan voor weer een ander.
Nou ik weet niks meer te liegen dus zal ik maar uitscheiden, de groeten van
Jaap
Jaap
P.S. Hoe duur kosten de nieuwe aardappels in Holland want er was er van de week één en die zei dat de nieuwe aardappels in Holland f. 8,-- het mud kosten en dat lijkt met toch wel wat veel. En ik heb ook nog een paar foto’s van de patrouille. Op die ene staan we op de hangbrug, daar kun je zien hoe ze dat ding vastmaken en op de achtergrond zie je de villa van de administrateur van de onderneming en precies daar achter beginne de rubberbossen en op die andere foto zitten we weer in de kali ik sta precies in het midden.
Op de vorige brief hadden jullie vergeten Semarang te schrijven toen is de brief eerst naar Bali geweest want daar ligt een plaatsje dat heet Karang Asem maar daar was natuurlijk geen 5e Bataljon en zodoende is hij toch bij mij terecht gekomen
Ik heb de brief in goede gezondheid ontvangen en het gaat nog goed met jullie allemaal daar ben ik blij om, het zal nou toch wel mooi weer wezen of niet. Ede staat tegenwoordig nog al eens in de krant maar altijd met ongelukken en dat is niet zo mooi, eerst dat treinongeluk toen de auto van Prins Bernhard verbrand, toen in Bennekom die roofoverval in het postkantoor en toen weer aan de Klomp dat auto-ongeluk, dat geval in Bennekom daar stond een stuk over in de krant nou dat was geweldig, mij kameraad zei: “Dat dorp van jou is me ook een gat, ze willen in de krant staan maar er gebeurt nooit niets, nou willen ze dat maar met ongelukken proberen”, gelijk heeft hij.
De 4 daagse afstandmarsen zijn ook weer achter de rug maar ik heb ze niet meegelopen. Hoe langer je in de Oost zit des te minder voel je er voor, er is hier ook geen aardigheid aan, het zijn allemaal militairen die hier meelopen, 26 burgers hebben meegelopen en niet één dame. Nou dan moet je in Holland zien en dan moet je hier de jongens terug zien komen op de blote voeten lopen ze want ze konden de schoenen niet meer aan krijgen. De hele hap liep ’s-Avonds met de voeten in ’t verband, nou dat is bij mij geen sport meer en mijn eigen een beetje afbeulen dat doe ik niet.
De kaderschool is ook afgelopen voor dit jaar er zijn er verscheiden die het niet geworden zijn. Van de Sergeants cursus zijn er 25 afgevoerd dat is een hoop hè en van de Brigadiers is het nog niet bekend maar daar zijn er ook een hoop afgevoerd. Het valt heus niet mee om iets te worden, ik heb van de week eens een examen opgave gezien voor Onder-Luitenant maar dat is een beetje zwaar, er zijn er ook maar heel weinig die dat worden en het zijn in de regel die jongens die Mulo gehad hebben of iets dergelijks.
We gaan aankomende Vrijdag naar Soemowono om te schieten maar we blijven maar 5 dagen. Dat is jammer want het is daar fijn, ze kunnen mij er gerust voor een maand heen sturen.
Er is een Zaterdag voor een week een vliegtuig verongelukt van de L.A. en die bestuurder was een transport na ons in ’t land gekomen daardoor kenden wij hem en die was een Zaterdag opgestegen in Bandoeng om naar de Zuidkust te gaan maar hij is er nooit gekomen en ze hebben 4 dagen naar hem moeten zoeken want geen mens had het vliegtuig meer gezien en nu hebben ze hem gevonden helemaal verbrand vliegtuig en alles en nou schrijven ze in de krant dat hij niet goed gevlogen heeft met andere woorden het is zijn eigen schuld, dat een machine defect kan worden dat bestaat niet. maar dat is toen ook gebeurt hier met dat handgranaat gooien, de hele compie stond er om heen te kijken en ze zagen hem allemaal goed gooien en toch schrijft Departement van Oorlog een stuk in de krant dat er niet goed gegooid is.
Nou ook weer op Magelang, een vent de voet verbrijzelt nou krijgt die vent pensioen, maar niet ten volle want de Legerleiding die zegt had jij volgens de voorschriften gegooid dan kan zoiets niet voorvallen dus het is wel in dienst gebeurt maar niet door de dienst dus jij krijgt niet het volle pensioen daar kun je je eigen nou wel kwaad om maken maar dat helpt niets je bent in dienst en dan moet je je mond dichthouden.
Ik heb ook nog een paar foto’s van de patrouille die ene is van die hangbrug en op de achtergrond zie je de woning van de Administrateur en daar achter de rubberbossen en die andere zijn we bij het vliegveld “Simongan” dat ligt vlak bij Semarang toen waren we op de terugweg toen kwam er net een vliegtuig aan van de K.N.I.L.M. (Koninklijk Nederlandsch Indische Luchtvaart Maatschappij)
Nou ik weet niets meer doe de groeten maar aan allemaal en jullie de beste wensen van
Jaap
Ik heb de brief in de beste gezondheid ontvangen, we waren op Soemowono maar de post wordt altijd doorgestuurd als we op oefening zijn, en de foto’s waren mooi en wel bedankt hé! En weet je wie het meest veranderd is, tenminste zo op de foto te zien, nou dat zijn Jetje, Willie en Ali, Jetje en Willie kon ik direct zien maar die foto van Ali en Teus moest ik eerst een poosje bekijken dat kwam te eerste, Teus heb ik nog nooit gezien en Ali met die bril op maar hij staat je niet slecht Ali, het zal in het begin wel vreemd geweest zijn niet? En ik dacht dat jullie weer in het huis van weduwe Lagerweij woonden maar ik zie wel dat het weer het huis van Nowé is, waar woont die nou?
En jullie hoeven geen courant te sturen want wat heb ik er tenslotte aan als ik al het Edesch Nieuws lees en ik kan er niet aan mee doen, het is mij al voldoende als ik weet dat het met jullie goed gaat en nou nog eens iets dat is bestemd voor Teus, Derk en Jos, waarvoor konden jullie niet even op de foto gaan staan dan had ik ze allemaal gehad dat was veel mooier geweest niet? Maar ik verwacht van jullie ook nog eens een foto want ik heb verleden week een fotoalbum gekocht en daar moeten jullie ook in staan anders is hij niet compleet.
Gevechtsschieten dat is veel mooier als schoolschieten want met gevechtsschieten dan schiet je soms met de hele compie tegelijk nou dan kies je maar een grote steen uit of iets anders en als je zin hebt dan schiet je eens een keer op een schijf er zijn ook altijd maar heel weinig treffers.
Nou gisteren zijn we weer teruggekomen, we hebben eerst 15 kilometer gelopen om dat is een landweg daar mogen geen grote auto’s komen en toen met de auto verder maar we moesten het zelf betalen en nog liefst dubbele prijs want dat is een autobus onderneming en die vent (dat is een chinees) zei dat hij die bussen niet uit de dienst kon halen of we moesten dubbele prijs betalen want in Ambarawa stapten we in en dat kost gewoon tarief 35 cent maar omdat hij de bussen van Semarang moest laten komen moesten we heen en terug betalen daar heeft hij even een mooie cent verdiend je had de jongens moeten horen kankeren maar ja ze hebben er zelfs om gevraagd en nou had de ouwe er werk van gemaakt want dat mag hij ook niet op zijn eigen houtje doen en toestemming gekregen en alles geregeld nou toen moest het doorgaan ook maar als je in een auto naar beneden komt dan kun je de temperatuur voelen verminderen daar boven is het lekker koel maar steeds voel je het warmer worden en als je beneden bent dan zweet je weer zonder dat je iets doet.
Het is nu Zondag, we zijn vanmorgen wezen zwemmen mijn kameraad en ik, het kost wel 50 cent maar je geld gaat toch altijd op en dan ga ik er liever voor zwemmen als dat ik het aan allerlei rommel uitgeef of ga vergokken want dat is momenteel ook in de mode hier op de compie en dat is een elitebad weet je het is bij een hotel en druk is het er dus waarvoor zullen ze het minder doen.
Nou ik geloof dat ik nu wel genoeg geschreven heb dus schei ik er mee uit.
De groeten van
Jaap
Om te beginnen ben ik een week te laat met schrijven maar dat komt: we zijn op oefening geweest weet je, een meerdaagse Bataljonsoefening precies op dezelfde tijd als verleden jaar ook in Augustus met mijn verjaardag en nu liepen we ‘s-morgens om 3 uur al door het terrein en wat voor terrein we zijn 2000 meter hoog de Merbaboe op geweest weet je dat is die berg die daar achter Salatiga ligt en koud dat het daar was. We kregen trouwens ‘s-nachts ook een deken als we in bivak lagen maar één nacht hebben we in stelling gelegen. We dachten dat we bevroren, maar dat viel nog al mee want toen de zon opkwam was alles weer vergeten maar door dat veranderen van klimaat komt bij sommigen de malaria weer naar boven die het tenminste gehad heeft en we zijn bijna allemaal een beetje verkouden.
We zijn de 17de Augustus van Semarang vertrokken met de trein, we stonden aangetreden op het perron om in te stappen toen ik jullie brief kreeg en toen had ik meteen wat te lezen in de trein. Nou we zijn eerst naar Toentang geweest, daar moesten we uitstappen.
En daar begon meteen de oefening zodoende kwamen we ongemerkt in ons eerste bivak aan. Dat was Salatiga, wel een aardig plaatsje maar erg stil. Er ligt bergartillerie en het Depot van de Cavalerie is er ook. Het is er een beter klimaat als hier in Semarang, nou de 2de dag gingen we naar Getassan dat ligt 12 km verder maar dat is een rotstukje, steeds klimmen en we gingen door het terrein en nou hebben die inlanders daar hun rijstvelden die ze onder water moeten laten lopen maar als dat schuin ligt dan wil dat niet dus dat moet vlak wezen Nou maken ze dat trapsgewijs vlak zodoende krijg je telkens van die opstapjes van een ½ m tot een meter hoog. Nou ja de eerste 200 daar spring je gewoon op maar de tweede 200 leg je eerst je knie er op en zo trek je je eigen omhoog in dat terrein wordt je zo moe als een hond maar ze weten precies wanneer ze uit moeten scheiden. ’s-Avonds kwamen we in Getassan aan, het bivak was daar slecht en we hebben er 4 dagen gelegen maar daar wonen een paar aardbeienkwekers daar konden we aardbeien krijgen en melk vers van de koe dus dat was nog wel uit te houden. De derde en vierde dag moesten we stellingen graven, de 5de dag, was Zondag, hadden we rust en de 6de dag, dat was mijn verjaardag, moesten we ’s-morgens om 2 uur op om die stellingen te besluipen en ‘s-middags kreeg ik je kaart. Derk die was mooi op tijd en bedankt hè! De 7de dag zijn we weer naar Salatiga gegaan en de 8ste dag gingen we weer naar huis zo zijn we precies een week weggeweest.
Jaap
Goed nieuws uit Semarang: ik ga naar de kaderschool in Magelang voor Brigadier. Als alles nou goed gaat dan kan ik volgend jaar brigadier zijn, titulair tenminste dan heb je de strepen wel maar je krijgt dan nog traktement van een fuselier en dan kan ik in 1940 actief worden aangesteld. Je ziet wel het gaat hier heus niet zo vlug en toch is dit onze eerste kans veronderstelstel dat je de eerste keer niet geslaagd was ( tussen 2 haakjes we hebben met de Pinksteren ons examen al gemaakt maar daar had ik niets van geschreven) dan liep je eerst nog een jaar met de troep mee dan 9 maand naar school dan zat je eerste verband er net op maar omdat we nu naar school gaan hebben wij een mooie kans dat we nog Sergeant worden in ons eerste verband maar dat zijn latere zorgen, voorlopig zijn we nog fuselier en gaan we eerst proberen om Brigadier te worden.
In Oktober zullen we denk ik wel weg gaan van Semarang en we gaan we weer met hetzelfde clubje waar we mee hier gekomen zijn. Er gaan er natuurlijk meer weg, in ’t geheel 36 man 32 fuseliers en 4 brigadiers maar we zijn hier met ons tienen gekomen en ze gaan alle tien weer weg ook daar heeft onze Kapitein nog net even voor gezorgd dat er een hoop naar school gaan want als de Kapitein de pest aan je heeft nou dan maak je absoluut geen kans maar daar is in de regel ook wel reden voor. Maar onze ouwe is nu weg. Hij is nu Adjudant van de Generaal nou zal hij over een jaar of 3 ook wel Majoor worden, hij krijgt nu een fijn baantje hoeft nooit meer met de troep mee en kan altijd in de auto zitten en toch heeft hij een verzoekschrift ingediend bij de Leger Commandant of hij bij de troep mocht blijven maar dat is niet toegestaan. We krijgen nu Kapitein van de Berge, de gewezen korpscommandant van de Koloniale Reserve in Nijmegen. Toen wij in Nijmegen waren was hij daar ook maar ik heb hem maar een paar keer gezien dus je kan eigenlijk nog niet weten wat je aan hem hebt.
De Jubileum feesten zitten er ook weer op, je hebt er hier weinig aan, je kan hier nooit in feeststemming komen en aan dat inlandse gedoe hebben wij toch niets en met de burgers kun je niet meedoen want daar heb je geen geld voor want die gaan feest vieren in de grote hotels of in hun sociëteit, zo schommel je er zo’n beetje tussen in. Zoals optochten en hulde betogingen kun je wel aan meedoen of zoals sommige jongens beweren je eigen dronken zuipen daar voel ik helemaal niets voor maar zo pakken de meeste Jannen het aan.
P.S. Ik hoor net dat deze cursus in Djogja gehouden wordt dus het kan zijn dat we daar heen gaan
Ik heb de brief in de beste gezondheid ontvangen, ik kwam net van wacht af met een pestbui maar toen ik de brief gelezen had was alles weer voorbij, dan kikker je weer helemaal op, die wachten hier dat is een ramp je zit 24 uur tussen 4 muren en snikheet en je mag niet slapen. Ook dat is juist het beroerdste van het geval maar ja als je weer thuis ben en je hebt je eigen weer lekker gemandiet (dit is wel fout geschreven maar het is ook geen Hollands woord) dan ben je weer zo lekker als een kip.
Teus moet ook weer voor 17 dagen soldaat spelen, dat zal nog wel vol te houden zijn denk ik, als hij soms een dag thuis komt dan moet je eens vragen of hij niet ene Kosmeijer ontmoet heeft uit Kampen dat komt zo: bij mij in de brigade zit ook een jongen uit Kampen die heet Kosmeijer en die heeft ook een broer die bij de Cavalerie geweest is ook in Deventer en die moet ook voor 17 dagen opkomen dat was wel toevallig, we kwamen een Woensdagavond samen van wacht af en we vonden allebei post in onze kastjes en we hadden ze gelezen toen zegt hij: “Mijn broer moet ook weer opkomen, hij is bij de Cavalerie in Deventer”, nou zeg ik: “dat is wel toevallig, mijn broer gaat ook naar Deventer” nou zegt hij: “Dan moet je eens schrijven, misschien ontmoeten ze elkaar wel”nou en dat heb ik nou gedaan.
Wij krijgen in Oktober ook nog Divisie manoeuvres bij Soerabaja en als we daar van terugkomen gaan we ook direct naar school.
Dat zal wel een behoorlijk feest geweest zijn in Ede, er stonden tenminste foto’s van in het “Leven” één van dat openluchttheater en één van de zeepsloot die is nu in een kanovijver veranderd, het is wel mooi als jullie allemaal een stukje schrijven want de één weet dit te vertellen en de ander dat. Deze brief zullen jullie wel tegen 3 Oktober krijgen en dan is Moeder jarig, dus Moeder wel gefeliciteerd met je verjaardag en ik hoop nog vele na deze en Ali ook nog hetzelfde want dat was ik vergeten de tijd gaat hier ook vlug voorbij, wel verveel ik mijn eigen wel eens.
Onze nieuwe Kapitein is gistermorgen ook aangekomen. Hij is ook al op de compie geweest, nou ik ben blij dat hij er is want het was een rotzooitje op de compie, want we hadden eerst onze Luitenant als compagniescommandant maar we hebben ook nog een etter van een Adjudant en die deelde de lakens uit en de luitenant vond alles goed en voor 14 dagen terug is de Luitenant weggegaan naar Magelang en toen kregen we een kapitein van boven van het bataljon en die was het dik met de Adjudant eens. Die Kapitein was een Indo-Europeaan nou daar moet ik helemaal niets van hebben die vinden het in de regel wel fijn om de volbloed Europeanen in de modder te zien kruipen en een verbeelding heeft die vent dat is lang niet mooi meer hij is nog Subaltern Officier dus hij loopt nog gewoon met de puttée’s om, hij is bij de infanterie maar hij loopt hartstikke breed met zo’n rijzweepje door het Kampement net of hij al Hoofdofficier is maar hij kan nu weer zijn biezen pakken en Kapitein van de Berge lijkt me wel een geschikte vent we zagen hem gisteren weer na 2½ jaar (want zolang zitten we amper hier) maar ik vond dat hij mager was geworden, in Nijmegen was hij een indrukwekkende figuur, maar ja toen waren we pas in dienst, toen zagen we een Sergeant aan voor een halve godheid en nu zijn het allemaal gewone mensen.
In Europa wordt het nu ook hopeloos er worden hier 3X daags bulletins uitgegeven, zonet is er ook weer een gekomen daar staat ook in dat de manoeuvres in Holland niet doorgaan en dan moet je die jongens horen hier op de compie het zijn allemaal diplomaten als ze aan de gang zijn.
Jullie hebben nou al 2 varkens nou de veestapel gaat behoorlijk vooruit ik hoop maar dat ze behoorlijk vet zullen worden.
Nou ik weet niets meer dus eindig ik hier met de hartelijke groeten en allemaal een stevige poot van
Jaap
Hiermede deel ik jullie mede dat ik de brief in de beste gezondheid ontvangen heb. Ik kreeg hem precies op Moeders verjaardag de 3de Oktober. En zoals ik daarin gelezen heb hebben jullie nogal wat zieken en met de veestapel gaat het ook niet zo goed wel?
Teus zal nou ook al wel weer thuis zijn van de herhalingsoefeningen maar dat was een dubbeltje op zijn kant daar in Europa maar Hitler heeft voorlopig zijn zin weer totdat hij weer wat anders uit gaat halen. Duitsland is op het ogenblik behoorlijk sterk die kan zich nu wel veroorloven om een grote smoel open te zetten want nu zitten ze weer over Koloniën te smoezen en Engeland heeft ook een vuile politiek die ging het praatje rondstrooien dat Hitler de Belgische Congo of Sumatra wou hebben omdat ze zelf niets van hun koloniën kwijt willen zijn, nou zullen we wel zien hoe dat weer afloopt.
Het is nu Zondag we zijn vanmorgen met ons drieën wezen zwemmen het is wel een beetje duur maar als je even de stad ingaat ben je ook zo een paar kwartjes kwijt en het is er wel gezellig, haast allemaal Europeanen dat is heel anders dan dat je in een zwembad zit waar allemaal inlanders of Chinezen zijn, daar kunnen wij niet mee overweg. Bij jullie wordt het nu weer winter daar heb je hier geen last van maar altijd die warmte begint ook te vervelen maar we gaan nu naar een koeler klimaat en daar is een zwembad van Jan dus dat kost niks en dat moeten wij hebben maar we krijgen eerst nog een lekker oefeningetje bij Soerabaja. Dat is daar niks anders dan modder en water we gaan nu een Woensdag de 17de Oktober weg met de trein tot Grissee dat ligt vlak bij Soerabaja daar houden we de oefeningen en dan gaan we de 20ste naar de stad zelf want de 21ste is daar een wapenschouw van de hele 2de Divisie voor de Leger Commandant. De 22ste, dat is Zaterdag, gaan we naar huis dan zijn hier op Semarang ook bokswedstrijden om het Java kampioenschap die moeten we natuurlijk gaan kijken en dan Zondag en Maandag kunnen we ons boeltje inpakken en de boel inleveren en afpresenteeren want Dinsdag de 24ste Oktober gaan we naar Magelang dan gaan we eens kijken hoe of het daar is.
De nieuwe Kapitein kunnen we best hebben hij is wel model maar dat geeft niet.
Nou weet ik niets meer dus de mazzel. De groeten aan allemaal
Jaap
Hiermede bericht ik jullie dat ik de brief in de beste welstand ontvangen heb en het gaat met jullie niet zo best wat de gezondheid betreft maar we zullen maar hopen dat het gauw beter wordt want gezondheid in maar alles.
We hebben de oefening Soerabaja er weer opzitten. Hij is behoorlijk zwaar geweest maar hij duurde gelukkig niet zo erg lang, maar 10 dagen dus dat gaat nog wel, nou hebben we ook maar de helft meegemaakt want de 3de Oktober zijn ze al begonnen met de oefeningen op Madoera en wij zijn de 19de pas weggegaan en we zijn niet op Madoera geweest maar we hebben wel aan de kust gelegen. Affijn ik zal maar bij het begin beginnen. Dus de 12de zijn we uit Semarang vertrokken met de trein naar Soerabaja maar een 40 km voor Soerabaja zijn we links af gegaan naar Grissee toe dat is een klein plaatsje aan de straat van Madoera daar stikt het van de Arabieren en al die kinderen die je daar ziet lopen zijn van gemengd ras half Arabier en inlands. Daar hebben we 1 nacht geslapen we lagen daar in een loods die stond vlak aan de zee want de wc hadden ze boven het water gebouwd wel fijn als je daar ligt ’s-avonds en je ziet de schepen voorbij varen maar wel veel muskieten. De volgende dag de 13de zijn we naar Sidajoe gegaan een 25 km daar vanaf. De 14e hadden we rust in Sidajoe en de 15de begon de oefening. ’s-Morgens om half 3 gingen we op pad toen hebben we doorgelopen tot een uur of 12 toen kwamen we aan de Kali Solo dat is een behoorlijk brede rivier daar werden we overgezet met vlotten maar ik vond dat maar een gewaagd werkje maar het ging goed. Toen hebben we aan de overkant in stelling gelegen tot het donker werd. Ondertussen een hele kampong met kokosnoten leeg gegeten. Toen werden we teruggeslagen toen moesten we in ’t donker de kali over, dat vond ik nog wel gewaagder maar het liep weer goed af daar aan die kant hebben we de nacht doorgebracht en maar snurken onder de klapperbomen en toen het dag begon te worden was de oefening afgelopen. Nou toen zijn we ons bivak op gaan zoeken dat was vlak aan de grote kali nou we hadden daar een dag rust maar we hebben de grootste helft van de dag in de kali gezeten, ze zeiden dat er nog krokodillen in zaten ook maar ik heb niks gezien.
De 14de zijn we weer op pad gegaan, moesten we Grissee innemen maar dat ging niet zo gemakkelijk want langs die kali heb je niets anders dan visvijvers en van die smalle modderige dijkjes en af en toe moet je nog een eind springen dan is dat dijkje weggezakt. Af en toe sprong er een midden in de blubber dan moesten we zo’n iemand er met een paar man weer uittrekken want alleen kwam je er niet uit en dan zitten we nu nog in de droge moesson dan moet je in de natte moesson komen dan kom je niet door dat terrein heen, dat bestaat niet. Maar je moet toch lachen als er een in de modder valt. We zagen er uit, net beesten. Eén keer hebben we gelachen, we moesten ons aan een tak hangend over een stuk modder heen werken toen hing er net een vent aan toen brak die tak af nou op zijn rug de modder in hij ging kopje onder en stinken, je kon er gewoon niet meer achter lopen. Je kunt die vijvers het beste vergelijken met de kunstzijslooten, je ziet eerst een paar decimeter water en dan modder een hopeloze rotzooi daar. We hebben daar een hele dag doorheen gelopen toen waren we 3 kilometer vooruitgekomen en geen water om te drinken geen huizen en nou hadden ze een nieuwe uitvinding van de Geneeskundige Dienst dan kan je een veldfles troebel water nemen en dan kreeg je er een pil in van je sectie commandant dan werd het drinkwater maar je kon beter chloorwater drinken dat is er nog lekker bij. Het drinkwater verstrekken ten velde dat is hier de grootste strop. Dat was de 19de Oktober en op die datum is mijn slapie getrouwd weet je met de handschoen en die vent maar kankeren. ”Dat is nou je trouwdag “ zegt hij en wij hem maar pesten. Affijn die avond was het afgelopen. Nog diezelfde avond kwamen we in Grissee aan. De 20ste hadden we daar rust en de 21ste naar Soerabaja daar hadden we een wapenschouw voor de Leger Commandant nou, die was geweldig en een volk. Het stond er zwart van mensen de hele stad door en dat is een eind, want Soerabaja is een behoorlijke stad. En de 22ste naar huis, dat was gisteren. Het is nu Zondag en we moeten nog de hele rommel schoonmaken want morgen moeten we alles inleveren en afpresenteeren want een Dinsdag gaan we naar Magelang als ik daar ben zal ik wel even een kaartje sturen met mijn nieuwe adres in welk hotel we dan weer logeren. Maar met zulke oefeningen en steeds een beetje overplaatsing dan kom je overal zo’n beetje thuis. Ik vind dat wel fijn maar als je getrouwd ben dan is het rot.
Nou ik weet niets meer te liegen en ik hoop dat jullie gauw beter worden want dat ziek zijn is niets gedaan. Nou de groeten van
Jaap
Op de vorige brief hadden jullie vergeten Semarang te schrijven toen is de brief eerst naar Bali geweest want daar ligt een plaatsje dat heet Karang Asem maar daar was natuurlijk geen 5e Bataljon en zodoende is hij toch bij mij terecht gekomen
Semarang, 26 Juli 1938
Lieve ouders br. en z.Ik heb de brief in goede gezondheid ontvangen en het gaat nog goed met jullie allemaal daar ben ik blij om, het zal nou toch wel mooi weer wezen of niet. Ede staat tegenwoordig nog al eens in de krant maar altijd met ongelukken en dat is niet zo mooi, eerst dat treinongeluk toen de auto van Prins Bernhard verbrand, toen in Bennekom die roofoverval in het postkantoor en toen weer aan de Klomp dat auto-ongeluk, dat geval in Bennekom daar stond een stuk over in de krant nou dat was geweldig, mij kameraad zei: “Dat dorp van jou is me ook een gat, ze willen in de krant staan maar er gebeurt nooit niets, nou willen ze dat maar met ongelukken proberen”, gelijk heeft hij.
De 4 daagse afstandmarsen zijn ook weer achter de rug maar ik heb ze niet meegelopen. Hoe langer je in de Oost zit des te minder voel je er voor, er is hier ook geen aardigheid aan, het zijn allemaal militairen die hier meelopen, 26 burgers hebben meegelopen en niet één dame. Nou dan moet je in Holland zien en dan moet je hier de jongens terug zien komen op de blote voeten lopen ze want ze konden de schoenen niet meer aan krijgen. De hele hap liep ’s-Avonds met de voeten in ’t verband, nou dat is bij mij geen sport meer en mijn eigen een beetje afbeulen dat doe ik niet.
De kaderschool is ook afgelopen voor dit jaar er zijn er verscheiden die het niet geworden zijn. Van de Sergeants cursus zijn er 25 afgevoerd dat is een hoop hè en van de Brigadiers is het nog niet bekend maar daar zijn er ook een hoop afgevoerd. Het valt heus niet mee om iets te worden, ik heb van de week eens een examen opgave gezien voor Onder-Luitenant maar dat is een beetje zwaar, er zijn er ook maar heel weinig die dat worden en het zijn in de regel die jongens die Mulo gehad hebben of iets dergelijks.
We gaan aankomende Vrijdag naar Soemowono om te schieten maar we blijven maar 5 dagen. Dat is jammer want het is daar fijn, ze kunnen mij er gerust voor een maand heen sturen.
Er is een Zaterdag voor een week een vliegtuig verongelukt van de L.A. en die bestuurder was een transport na ons in ’t land gekomen daardoor kenden wij hem en die was een Zaterdag opgestegen in Bandoeng om naar de Zuidkust te gaan maar hij is er nooit gekomen en ze hebben 4 dagen naar hem moeten zoeken want geen mens had het vliegtuig meer gezien en nu hebben ze hem gevonden helemaal verbrand vliegtuig en alles en nou schrijven ze in de krant dat hij niet goed gevlogen heeft met andere woorden het is zijn eigen schuld, dat een machine defect kan worden dat bestaat niet. maar dat is toen ook gebeurt hier met dat handgranaat gooien, de hele compie stond er om heen te kijken en ze zagen hem allemaal goed gooien en toch schrijft Departement van Oorlog een stuk in de krant dat er niet goed gegooid is.
Nou ook weer op Magelang, een vent de voet verbrijzelt nou krijgt die vent pensioen, maar niet ten volle want de Legerleiding die zegt had jij volgens de voorschriften gegooid dan kan zoiets niet voorvallen dus het is wel in dienst gebeurt maar niet door de dienst dus jij krijgt niet het volle pensioen daar kun je je eigen nou wel kwaad om maken maar dat helpt niets je bent in dienst en dan moet je je mond dichthouden.
Ik heb ook nog een paar foto’s van de patrouille die ene is van die hangbrug en op de achtergrond zie je de woning van de Administrateur en daar achter de rubberbossen en die andere zijn we bij het vliegveld “Simongan” dat ligt vlak bij Semarang toen waren we op de terugweg toen kwam er net een vliegtuig aan van de K.N.I.L.M. (Koninklijk Nederlandsch Indische Luchtvaart Maatschappij)
Nou ik weet niets meer doe de groeten maar aan allemaal en jullie de beste wensen van
Jaap
Semarang, 7 augustus 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,Ik heb de brief in de beste gezondheid ontvangen, we waren op Soemowono maar de post wordt altijd doorgestuurd als we op oefening zijn, en de foto’s waren mooi en wel bedankt hé! En weet je wie het meest veranderd is, tenminste zo op de foto te zien, nou dat zijn Jetje, Willie en Ali, Jetje en Willie kon ik direct zien maar die foto van Ali en Teus moest ik eerst een poosje bekijken dat kwam te eerste, Teus heb ik nog nooit gezien en Ali met die bril op maar hij staat je niet slecht Ali, het zal in het begin wel vreemd geweest zijn niet? En ik dacht dat jullie weer in het huis van weduwe Lagerweij woonden maar ik zie wel dat het weer het huis van Nowé is, waar woont die nou?
En jullie hoeven geen courant te sturen want wat heb ik er tenslotte aan als ik al het Edesch Nieuws lees en ik kan er niet aan mee doen, het is mij al voldoende als ik weet dat het met jullie goed gaat en nou nog eens iets dat is bestemd voor Teus, Derk en Jos, waarvoor konden jullie niet even op de foto gaan staan dan had ik ze allemaal gehad dat was veel mooier geweest niet? Maar ik verwacht van jullie ook nog eens een foto want ik heb verleden week een fotoalbum gekocht en daar moeten jullie ook in staan anders is hij niet compleet.
We zijn verleden week Vrijdag naar Soemowono vertrokken en ‘s-nachts in een tussenplaats overnacht en ’s-Zaterdags kwamen we daar aan en nou moet ik nog iets vertellen, ik ben lid van de I.M.V.M. (Indische Maatschappij Voor Militairen) en nou hebben we onlangs een nieuwe voorzitter gekregen, mijnheer Meier heet hij, hij is directeur van een verzekeringsbank dat is een rijke kerel en nou is er dicht bij Soemowono een dorpje dat heet Bandoengan en daar hebben verschillende rijke lui uit Semarang een weekend huisje omdat het daar koud is en hoog in de bergen en nou heeft hij daar ook zo’n huisje, en toen hij hoorde dat we naar Soemowono gingen is hij naar de kapitein gegaan en heeft verlof gevraagd voor 6 man om de Zaterdagsmiddag en de zondag bij hem door te brengen, nou het verlof is doorgegaan. Dat krijg je niet gemakkelijk verlof tijdens de oefening nou toen heeft hij 6 man uitgenodigd en daar was ik ook onder, nou toen zijn we er Zaterdagsmiddags heengegaan en kennis gemaakt met zijn vrouw wat reuze meeviel want die rijke vrouwen zijn soms niet te genieten maar met zijn vrouw kan je goed praten en nou was daar vlak bij ook zo’n huisje dat was van een dokter uit Semarang maar die was er niet die Zondag en daar mochten we in slapen en weet je wat het mooiste was die vent had er een mooi zwembad achter liggen nou je kunt wel
nagaan we hadden de ogen nog niet los of we zaten al in ’t water en lekker gegeten die dag, we hadden zelf inkopen gedaan op de passar (markt) hier in Indië heb je in ieder dorp of stad tot het kleinste gehuchtje toe elke dag markt Zondags ook nou we hadden een hoop ingeslagen, die vrouw zei nog dat krijgen jullie nooit op en we hadden een kokki gehuurd voor die dag dat is een inlandse vrouw die alleen kookt, die kookte ook altijd voor die dokter als hij er was nou en die kokki vroeg voor hoeveel dagen of dat was en de Kapitein kwam ook nog kijken die zei: “ik zal jullie menagemeesters maken” maar dan zou hij wel een beetje duur uitkomen en toen we ’s-middags aan het eten waren kwamen we nog amper te kort. Het is mooi als je er eens een dag tussen uit bent. Dat je eens in een heel andere omgeving komt dat doet je werkelijk goed want dat tangsi (kazerne) leven verveelt gauw.
Nou Zondagsavonds waren we weer in het bivak terug en ’s-Maandags begonnen we met schieten.Gevechtsschieten dat is veel mooier als schoolschieten want met gevechtsschieten dan schiet je soms met de hele compie tegelijk nou dan kies je maar een grote steen uit of iets anders en als je zin hebt dan schiet je eens een keer op een schijf er zijn ook altijd maar heel weinig treffers.
Nou gisteren zijn we weer teruggekomen, we hebben eerst 15 kilometer gelopen om dat is een landweg daar mogen geen grote auto’s komen en toen met de auto verder maar we moesten het zelf betalen en nog liefst dubbele prijs want dat is een autobus onderneming en die vent (dat is een chinees) zei dat hij die bussen niet uit de dienst kon halen of we moesten dubbele prijs betalen want in Ambarawa stapten we in en dat kost gewoon tarief 35 cent maar omdat hij de bussen van Semarang moest laten komen moesten we heen en terug betalen daar heeft hij even een mooie cent verdiend je had de jongens moeten horen kankeren maar ja ze hebben er zelfs om gevraagd en nou had de ouwe er werk van gemaakt want dat mag hij ook niet op zijn eigen houtje doen en toestemming gekregen en alles geregeld nou toen moest het doorgaan ook maar als je in een auto naar beneden komt dan kun je de temperatuur voelen verminderen daar boven is het lekker koel maar steeds voel je het warmer worden en als je beneden bent dan zweet je weer zonder dat je iets doet.
Het is nu Zondag, we zijn vanmorgen wezen zwemmen mijn kameraad en ik, het kost wel 50 cent maar je geld gaat toch altijd op en dan ga ik er liever voor zwemmen als dat ik het aan allerlei rommel uitgeef of ga vergokken want dat is momenteel ook in de mode hier op de compie en dat is een elitebad weet je het is bij een hotel en druk is het er dus waarvoor zullen ze het minder doen.
Nou ik geloof dat ik nu wel genoeg geschreven heb dus schei ik er mee uit.
De groeten van
Jaap
Semarang, 27 Augustus 1938
Lieve Ouders, broers en zusters,
We zijn de 17de Augustus van Semarang vertrokken met de trein, we stonden aangetreden op het perron om in te stappen toen ik jullie brief kreeg en toen had ik meteen wat te lezen in de trein. Nou we zijn eerst naar Toentang geweest, daar moesten we uitstappen.
En daar begon meteen de oefening zodoende kwamen we ongemerkt in ons eerste bivak aan. Dat was Salatiga, wel een aardig plaatsje maar erg stil. Er ligt bergartillerie en het Depot van de Cavalerie is er ook. Het is er een beter klimaat als hier in Semarang, nou de 2de dag gingen we naar Getassan dat ligt 12 km verder maar dat is een rotstukje, steeds klimmen en we gingen door het terrein en nou hebben die inlanders daar hun rijstvelden die ze onder water moeten laten lopen maar als dat schuin ligt dan wil dat niet dus dat moet vlak wezen Nou maken ze dat trapsgewijs vlak zodoende krijg je telkens van die opstapjes van een ½ m tot een meter hoog. Nou ja de eerste 200 daar spring je gewoon op maar de tweede 200 leg je eerst je knie er op en zo trek je je eigen omhoog in dat terrein wordt je zo moe als een hond maar ze weten precies wanneer ze uit moeten scheiden. ’s-Avonds kwamen we in Getassan aan, het bivak was daar slecht en we hebben er 4 dagen gelegen maar daar wonen een paar aardbeienkwekers daar konden we aardbeien krijgen en melk vers van de koe dus dat was nog wel uit te houden. De derde en vierde dag moesten we stellingen graven, de 5de dag, was Zondag, hadden we rust en de 6de dag, dat was mijn verjaardag, moesten we ’s-morgens om 2 uur op om die stellingen te besluipen en ‘s-middags kreeg ik je kaart. Derk die was mooi op tijd en bedankt hè! De 7de dag zijn we weer naar Salatiga gegaan en de 8ste dag gingen we weer naar huis zo zijn we precies een week weggeweest.
Het nieuwe kader is ook aangekomen, nou we hebben een mooi stelletje maar wel goed bij ons in de brigade hebben we 3 brigadiers gekregen die zijn alle 3 gestraald voor Sergeant maar weet je hoe het komt 2 er van hebben jaren buiten gezeten. Één in Atjeh en één op Timor en de derde heeft wat op school gehad. Toen die vent op school zat voor Brigadier werd hij doorstromer dus hij bleef op school om Sergeant te worden en hij haalt het niet daar moet wat anders achter zitten die vent heeft 10 jaar in Bennekom gewoond, hij heet v. Gelderen ik heb heel aardig met hem zitten bomen,
dan hebben we nog een Sectiecommandant gekregen, een geëxamineerd Sergeant-majoor die is net van school voor Sergeant-majoor en nou moet hij bij het Bataljon zijn aanstelling halen maar die vent die zuipt. Ik hoor daarnet dat hij vannacht een ongeluk gehad heeft. Hij heeft een motor en gistermiddag was hij hem al aan het doorzetten want toen stond ik op wacht met een Brigadier, maar die Brigadier ging om 3 uur weg met de motor die vent stoof me toch de poort door, dat was lang niet mooi meer, een paar uur later krijgen we bericht dat die Brigadier in het ziekenhuis ligt, op een auto gereden onder de invloed van sterke drank, nou zegt de Sergeant die vent kan niet rijden nou zal ik een eindje gaan en midden in de nacht brengen ze hem thuis met het hele knie open, op een ossenkar gereden.
Nou weet ik niets meer alleen heb ik nog een paar foto’s van Soemowono. Daar zie je ons bivak maar de eigenlijke slaapbarakken liggen daarachter en dan nog een van dat zwembad op Bandoengan waar we toen die Zondag geweest zijn.
Hiermede eindig ik met de groeten aan allemaalJaap
Semarang, 10 September 1938
Lieve Ouders, broers en zustersGoed nieuws uit Semarang: ik ga naar de kaderschool in Magelang voor Brigadier. Als alles nou goed gaat dan kan ik volgend jaar brigadier zijn, titulair tenminste dan heb je de strepen wel maar je krijgt dan nog traktement van een fuselier en dan kan ik in 1940 actief worden aangesteld. Je ziet wel het gaat hier heus niet zo vlug en toch is dit onze eerste kans veronderstelstel dat je de eerste keer niet geslaagd was ( tussen 2 haakjes we hebben met de Pinksteren ons examen al gemaakt maar daar had ik niets van geschreven) dan liep je eerst nog een jaar met de troep mee dan 9 maand naar school dan zat je eerste verband er net op maar omdat we nu naar school gaan hebben wij een mooie kans dat we nog Sergeant worden in ons eerste verband maar dat zijn latere zorgen, voorlopig zijn we nog fuselier en gaan we eerst proberen om Brigadier te worden.
In Oktober zullen we denk ik wel weg gaan van Semarang en we gaan we weer met hetzelfde clubje waar we mee hier gekomen zijn. Er gaan er natuurlijk meer weg, in ’t geheel 36 man 32 fuseliers en 4 brigadiers maar we zijn hier met ons tienen gekomen en ze gaan alle tien weer weg ook daar heeft onze Kapitein nog net even voor gezorgd dat er een hoop naar school gaan want als de Kapitein de pest aan je heeft nou dan maak je absoluut geen kans maar daar is in de regel ook wel reden voor. Maar onze ouwe is nu weg. Hij is nu Adjudant van de Generaal nou zal hij over een jaar of 3 ook wel Majoor worden, hij krijgt nu een fijn baantje hoeft nooit meer met de troep mee en kan altijd in de auto zitten en toch heeft hij een verzoekschrift ingediend bij de Leger Commandant of hij bij de troep mocht blijven maar dat is niet toegestaan. We krijgen nu Kapitein van de Berge, de gewezen korpscommandant van de Koloniale Reserve in Nijmegen. Toen wij in Nijmegen waren was hij daar ook maar ik heb hem maar een paar keer gezien dus je kan eigenlijk nog niet weten wat je aan hem hebt.
De Jubileum feesten zitten er ook weer op, je hebt er hier weinig aan, je kan hier nooit in feeststemming komen en aan dat inlandse gedoe hebben wij toch niets en met de burgers kun je niet meedoen want daar heb je geen geld voor want die gaan feest vieren in de grote hotels of in hun sociëteit, zo schommel je er zo’n beetje tussen in. Zoals optochten en hulde betogingen kun je wel aan meedoen of zoals sommige jongens beweren je eigen dronken zuipen daar voel ik helemaal niets voor maar zo pakken de meeste Jannen het aan.
Ik heb nog een paar foto’s op de een zie je een paar Hindoe tempeltjes en de ander is een berglandschap.
Nou meer weet ik niet doe de groeten aan Sergeant Navest en zijn vrouw en jullie allemaal het beste!!!!
JaapP.S. Ik hoor net dat deze cursus in Djogja gehouden wordt dus het kan zijn dat we daar heen gaan
Semarang, 25 September 1938
Lieve Ouders, broers en zustersIk heb de brief in de beste gezondheid ontvangen, ik kwam net van wacht af met een pestbui maar toen ik de brief gelezen had was alles weer voorbij, dan kikker je weer helemaal op, die wachten hier dat is een ramp je zit 24 uur tussen 4 muren en snikheet en je mag niet slapen. Ook dat is juist het beroerdste van het geval maar ja als je weer thuis ben en je hebt je eigen weer lekker gemandiet (dit is wel fout geschreven maar het is ook geen Hollands woord) dan ben je weer zo lekker als een kip.
Teus moet ook weer voor 17 dagen soldaat spelen, dat zal nog wel vol te houden zijn denk ik, als hij soms een dag thuis komt dan moet je eens vragen of hij niet ene Kosmeijer ontmoet heeft uit Kampen dat komt zo: bij mij in de brigade zit ook een jongen uit Kampen die heet Kosmeijer en die heeft ook een broer die bij de Cavalerie geweest is ook in Deventer en die moet ook voor 17 dagen opkomen dat was wel toevallig, we kwamen een Woensdagavond samen van wacht af en we vonden allebei post in onze kastjes en we hadden ze gelezen toen zegt hij: “Mijn broer moet ook weer opkomen, hij is bij de Cavalerie in Deventer”, nou zeg ik: “dat is wel toevallig, mijn broer gaat ook naar Deventer” nou zegt hij: “Dan moet je eens schrijven, misschien ontmoeten ze elkaar wel”nou en dat heb ik nou gedaan.
Wij krijgen in Oktober ook nog Divisie manoeuvres bij Soerabaja en als we daar van terugkomen gaan we ook direct naar school.
Dat zal wel een behoorlijk feest geweest zijn in Ede, er stonden tenminste foto’s van in het “Leven” één van dat openluchttheater en één van de zeepsloot die is nu in een kanovijver veranderd, het is wel mooi als jullie allemaal een stukje schrijven want de één weet dit te vertellen en de ander dat. Deze brief zullen jullie wel tegen 3 Oktober krijgen en dan is Moeder jarig, dus Moeder wel gefeliciteerd met je verjaardag en ik hoop nog vele na deze en Ali ook nog hetzelfde want dat was ik vergeten de tijd gaat hier ook vlug voorbij, wel verveel ik mijn eigen wel eens.
Onze nieuwe Kapitein is gistermorgen ook aangekomen. Hij is ook al op de compie geweest, nou ik ben blij dat hij er is want het was een rotzooitje op de compie, want we hadden eerst onze Luitenant als compagniescommandant maar we hebben ook nog een etter van een Adjudant en die deelde de lakens uit en de luitenant vond alles goed en voor 14 dagen terug is de Luitenant weggegaan naar Magelang en toen kregen we een kapitein van boven van het bataljon en die was het dik met de Adjudant eens. Die Kapitein was een Indo-Europeaan nou daar moet ik helemaal niets van hebben die vinden het in de regel wel fijn om de volbloed Europeanen in de modder te zien kruipen en een verbeelding heeft die vent dat is lang niet mooi meer hij is nog Subaltern Officier dus hij loopt nog gewoon met de puttée’s om, hij is bij de infanterie maar hij loopt hartstikke breed met zo’n rijzweepje door het Kampement net of hij al Hoofdofficier is maar hij kan nu weer zijn biezen pakken en Kapitein van de Berge lijkt me wel een geschikte vent we zagen hem gisteren weer na 2½ jaar (want zolang zitten we amper hier) maar ik vond dat hij mager was geworden, in Nijmegen was hij een indrukwekkende figuur, maar ja toen waren we pas in dienst, toen zagen we een Sergeant aan voor een halve godheid en nu zijn het allemaal gewone mensen.
In Europa wordt het nu ook hopeloos er worden hier 3X daags bulletins uitgegeven, zonet is er ook weer een gekomen daar staat ook in dat de manoeuvres in Holland niet doorgaan en dan moet je die jongens horen hier op de compie het zijn allemaal diplomaten als ze aan de gang zijn.
Jullie hebben nou al 2 varkens nou de veestapel gaat behoorlijk vooruit ik hoop maar dat ze behoorlijk vet zullen worden.
Nou ik weet niets meer dus eindig ik hier met de hartelijke groeten en allemaal een stevige poot van
Jaap
Semarang, 9 Oktober 1938
Lieve Ouders, broers en zustersHiermede deel ik jullie mede dat ik de brief in de beste gezondheid ontvangen heb. Ik kreeg hem precies op Moeders verjaardag de 3de Oktober. En zoals ik daarin gelezen heb hebben jullie nogal wat zieken en met de veestapel gaat het ook niet zo goed wel?
Teus zal nou ook al wel weer thuis zijn van de herhalingsoefeningen maar dat was een dubbeltje op zijn kant daar in Europa maar Hitler heeft voorlopig zijn zin weer totdat hij weer wat anders uit gaat halen. Duitsland is op het ogenblik behoorlijk sterk die kan zich nu wel veroorloven om een grote smoel open te zetten want nu zitten ze weer over Koloniën te smoezen en Engeland heeft ook een vuile politiek die ging het praatje rondstrooien dat Hitler de Belgische Congo of Sumatra wou hebben omdat ze zelf niets van hun koloniën kwijt willen zijn, nou zullen we wel zien hoe dat weer afloopt.
De nieuwe Kapitein kunnen we best hebben hij is wel model maar dat geeft niet.
Nou weet ik niets meer dus de mazzel. De groeten aan allemaal
Jaap
Semarang, 23 Oktober 1938
Lieve Ouders, broers en zustersHiermede bericht ik jullie dat ik de brief in de beste welstand ontvangen heb en het gaat met jullie niet zo best wat de gezondheid betreft maar we zullen maar hopen dat het gauw beter wordt want gezondheid in maar alles.
We hebben de oefening Soerabaja er weer opzitten. Hij is behoorlijk zwaar geweest maar hij duurde gelukkig niet zo erg lang, maar 10 dagen dus dat gaat nog wel, nou hebben we ook maar de helft meegemaakt want de 3de Oktober zijn ze al begonnen met de oefeningen op Madoera en wij zijn de 19de pas weggegaan en we zijn niet op Madoera geweest maar we hebben wel aan de kust gelegen. Affijn ik zal maar bij het begin beginnen. Dus de 12de zijn we uit Semarang vertrokken met de trein naar Soerabaja maar een 40 km voor Soerabaja zijn we links af gegaan naar Grissee toe dat is een klein plaatsje aan de straat van Madoera daar stikt het van de Arabieren en al die kinderen die je daar ziet lopen zijn van gemengd ras half Arabier en inlands. Daar hebben we 1 nacht geslapen we lagen daar in een loods die stond vlak aan de zee want de wc hadden ze boven het water gebouwd wel fijn als je daar ligt ’s-avonds en je ziet de schepen voorbij varen maar wel veel muskieten. De volgende dag de 13de zijn we naar Sidajoe gegaan een 25 km daar vanaf. De 14e hadden we rust in Sidajoe en de 15de begon de oefening. ’s-Morgens om half 3 gingen we op pad toen hebben we doorgelopen tot een uur of 12 toen kwamen we aan de Kali Solo dat is een behoorlijk brede rivier daar werden we overgezet met vlotten maar ik vond dat maar een gewaagd werkje maar het ging goed. Toen hebben we aan de overkant in stelling gelegen tot het donker werd. Ondertussen een hele kampong met kokosnoten leeg gegeten. Toen werden we teruggeslagen toen moesten we in ’t donker de kali over, dat vond ik nog wel gewaagder maar het liep weer goed af daar aan die kant hebben we de nacht doorgebracht en maar snurken onder de klapperbomen en toen het dag begon te worden was de oefening afgelopen. Nou toen zijn we ons bivak op gaan zoeken dat was vlak aan de grote kali nou we hadden daar een dag rust maar we hebben de grootste helft van de dag in de kali gezeten, ze zeiden dat er nog krokodillen in zaten ook maar ik heb niks gezien.
De 14de zijn we weer op pad gegaan, moesten we Grissee innemen maar dat ging niet zo gemakkelijk want langs die kali heb je niets anders dan visvijvers en van die smalle modderige dijkjes en af en toe moet je nog een eind springen dan is dat dijkje weggezakt. Af en toe sprong er een midden in de blubber dan moesten we zo’n iemand er met een paar man weer uittrekken want alleen kwam je er niet uit en dan zitten we nu nog in de droge moesson dan moet je in de natte moesson komen dan kom je niet door dat terrein heen, dat bestaat niet. Maar je moet toch lachen als er een in de modder valt. We zagen er uit, net beesten. Eén keer hebben we gelachen, we moesten ons aan een tak hangend over een stuk modder heen werken toen hing er net een vent aan toen brak die tak af nou op zijn rug de modder in hij ging kopje onder en stinken, je kon er gewoon niet meer achter lopen. Je kunt die vijvers het beste vergelijken met de kunstzijslooten, je ziet eerst een paar decimeter water en dan modder een hopeloze rotzooi daar. We hebben daar een hele dag doorheen gelopen toen waren we 3 kilometer vooruitgekomen en geen water om te drinken geen huizen en nou hadden ze een nieuwe uitvinding van de Geneeskundige Dienst dan kan je een veldfles troebel water nemen en dan kreeg je er een pil in van je sectie commandant dan werd het drinkwater maar je kon beter chloorwater drinken dat is er nog lekker bij. Het drinkwater verstrekken ten velde dat is hier de grootste strop. Dat was de 19de Oktober en op die datum is mijn slapie getrouwd weet je met de handschoen en die vent maar kankeren. ”Dat is nou je trouwdag “ zegt hij en wij hem maar pesten. Affijn die avond was het afgelopen. Nog diezelfde avond kwamen we in Grissee aan. De 20ste hadden we daar rust en de 21ste naar Soerabaja daar hadden we een wapenschouw voor de Leger Commandant nou, die was geweldig en een volk. Het stond er zwart van mensen de hele stad door en dat is een eind, want Soerabaja is een behoorlijke stad. En de 22ste naar huis, dat was gisteren. Het is nu Zondag en we moeten nog de hele rommel schoonmaken want morgen moeten we alles inleveren en afpresenteeren want een Dinsdag gaan we naar Magelang als ik daar ben zal ik wel even een kaartje sturen met mijn nieuwe adres in welk hotel we dan weer logeren. Maar met zulke oefeningen en steeds een beetje overplaatsing dan kom je overal zo’n beetje thuis. Ik vind dat wel fijn maar als je getrouwd ben dan is het rot.
Nou ik weet niets meer te liegen en ik hoop dat jullie gauw beter worden want dat ziek zijn is niets gedaan. Nou de groeten van
Jaap
